Een dergelijk kroonbesluit komt bijna niet voor. Feitelijk is het een besluit van de regering (kabinet met koningin). De Tweede Kamer heeft grote twijfels over de stap van Donner en wil zo snel mogelijk opheldering in een overleg. Bestuurskundigen noemen schorsing op deze wijze een paardenmiddel.Donner wil het centrum openhouden voor bolletjesslikkers. Die hebben speciale voorzieningen nodig om hun drugs op een natuurlijke manier kwijt te raken. De gemeente Haarlemmermeer wil het centrum dicht hebben, omdat ze meent dat de veiligheid niet gegarandeerd is. Volgens Donner is dat echter wel het geval.

Haarlemmermeer had dinsdag, na dagenlang overleg met Justitie, bepaald dat de gebruiksvergunningen van het detentiecentrum toch werden ingetrokken. Dat hield in dat er na 36 uur geen nieuwe bolletjesslikkers meer mochten worden toegelaten. Na tien dagen moest het gebruik van het complex zijn gestaakt.
Woensdag verzocht Donner echter in overleg met zijn collega’s Remkes (Binnenlandse Zaken) en Dekker (VROM) om schorsing van het gemeentebesluit via de kroon. De schorsing loopt tot 24 april volgend jaar. Donner wil het besluit daarna voor vernietiging bij de kroon voordragen.

Donner had om het kroonbesluit gevraagd, omdat hij vindt dat het complex niet zomaar gesloten kan worden zonder alternatief voor de opsluiting van de drugssmokkelaars. „Ik ben als minister verantwoordelijk voor de handhaving van de rechtsorde.” Het gaat volgens hem dan ook niet om een rechtsvraag maar om een afweging van belangen. „Het algemeen belang gaat hier voor het plaatselijk belang”, zo zei hij in een korte toelichting.

De Tweede Kamer is daar niet zo van overtuigd. De fracties begrijpen niet waarom de bewindsman niet naar de rechter is gestapt. De VVD vindt de actie „merkwaardig” en „bestuurlijk onhandig”. „Het is dan wel een kroonbesluit, maar wij vinden dit niet de koninklijke weg”, aldus Kamerlid Weekers van de VVD. Het lijkt er volgens hem op „dat de minister nu rechter is in zijn eigen zaak, te vergelijken met een slager die zijn eigen vlees keurt”.

Ook de PvdA vindt de maatregel drastisch en niet chique. „Bovendien zet het de verhoudingen op scherp”, aldus PvdA–Kamerlid Straub. GroenLinks is verbolgen over deze ’powerplay’ van de minister. Het CDA geeft geen oordeel, maar wil ook weten waarom deze keuze is gemaakt, aldus Kamerlid Jager.

Het complex blijft vooralsnog alleen open voor bolletjesslikkers. Dat zijn er enkele tientallen en dat aantal wisselt per dag. Pas als de onderzoeken naar de brand klaar zijn, kunnen mogelijk na aanpassingen andere delen ook weer open voor de opsluiting van vreemdelingen, aldus de bewindsman.

Het is zijn intentie om twee tot 2,5 jaar tijd te winnen om te komen tot een oplossing. Uiteindelijk moet er een nieuw permanent detentiecentrum komen op of vlakbij Schiphol. Hij hoopt dat ondanks zijn forse ingreep de gemeente Haarlemmermeer verder wil praten over een nieuw detentiecentrum.

De gemeente toonde zich echter verrast door de „uitzonderlijke en zware maatregel”. Burgemeester F. Hertog van Haarlemmermeer sluit een gang naar de rechter niet uit, zei hij woensdag in een reactie. Donderdag volgt daarover een beslissing. Bestuurskundigen verschillen van mening over de manieren waarop het kroonbesluit kan worden aangevochten. Zo zou een gemeente niet tegen een schorsing beroep kunnen aantekenen. Dat zou pas kunnen als er een voorstel tot vernietiging ligt.