Nederland niet tevreden over antwoorden Rice
DEN HAAG/BERLIJN (ANP) – De Nederlandse regering is nog niet tevreden met de antwoorden van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, over de vermeende illegale detentiecentra waar de Amerikaanse inlichtingendienst CIA terrorismeverdachten zou verhoren. Dat bleek dinsdag uit opmerkingen van minister Bot (Buitenlandse Zaken) tijdens het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer.
Bot noemde de antwoorden die Rice heeft gegeven „niet bevredigend" en hij kondigde een „pittige discussie" met Rice aan als de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO–landen donderdag bijeen zijn in Brussel.Eerder zei Bot nog dat het „consequenties" voor Nederlandse besluiten over nieuwe militaire operaties zal hebben als de Amerikanen „verstoppertje gaan spelen" met de waarheid.
Rice zei dinsdag bij haar bezoek aan Duitsland dat de VS onder geen enkele omstandigheid verdachten martelen. Maandag had ze gezegd dat geheime transporten van terreurverdachten al enige tientallen jaren door de VS en andere landen worden uitgevoerd, in overeenstemming met het internationaal recht.
Eventuele gemaakte fouten in de strijd tegen het terrorisme, zal de regering–Bush rechtzetten, zei Rice dinsdag na haar ontmoeting met de nieuwe Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Frank–Walter Steinmeier. Rice reageerde op een vraag over de zaak van de Duitser Khaled el–Masri.
Die werd naar eigen zeggen eind 2003 in Macedonië opgepakt. Hij zou enkele maanden door de CIA in Afghanistan zijn vastgehouden, totdat bleek dat hij de verkeerde verdachte was. Hij werd vervolgens vrijgelaten. Een Amerikaanse mensenrechtenorganisatie diende dinsdag namens de Duitser in de VS een klacht in over diens behandeling door de CIA. Volgens Merkel gaf Rice in het gesprek met haar toe dat Washington inziet dat in de zaak van el–Masri fouten zijn gemaakt. Het Duitse parlement gaat de zaak onderzoeken.
Over de vermeende illegale detentiecentra in Oost–Europa heeft Rice tot nog toe weinig gezegd tijdens haar bezoek aan Europa. Ook is niet duidelijk wat de VS verstaan onder het „uitgebreide verhoren" (’enhanced interrogation’) van terreurverdachten. Mogelijk dat dat voor veel Europeanen dicht in de buurt komt van marteling.
Bot zei dinsdag in de Kamer dat ’rendition’ (uitlevering) niet hetzelfde is als ontvoering. Bij rendition worden terreurverdachten sneller dan normaal uitgeleverd. Normale uitleveringsprocedures kunnen wel een jaar duren. „Naar mijn beste weten" heeft Nederland nooit aan rendition meegewerkt, zei Bot.
Bot kon in de Tweede Kamer nog steeds geen opheldering geven over CIA–vluchten die in Nederland tussenlandingen hebben gemaakt. Volgens internationale luchtvaartregels moet de luchtvaartmaatschappij melden of er gevaarlijke stoffen aan boord zijn, waar de vlucht vandaan komt en waar die heen gaat. Maar er is geen verplichting te wat voor passagiers er aan boord zijn.
Nog steeds is daarom niet duidelijk of een Amerikaans vliegtuig dat half november twee dagen op Schiphol stond terreurverdachten aan boord had. Volgens Bot is het ondoenlijk om van alle duizend vluchten die op een dag Schiphol aandoen te onderzoeken wat er precies aan boord is. Dinsdag meldde de VPRO–radio dat de CIA ook op Rotterdam Airport zes tussenlandingen heeft gemaakt. Tussen 2002 en 2004 gingen zes CIA–vluchten via Rotterdam Airport en een via de Prinses Juliana Luchthaven op Sint Maarten, aldus de VPRO.