„Toveren alleen maar een spelletje”
AMSTERDAM - In Nederland start vandaag de landelijke Kinderboekenweek, met als thema ”De Toveracademie”. Niet eerder bracht een Kinderboekenweek zo veel rumoer teweeg. Terwijl de één spreekt van „duivelse praktijken”, heeft een ander het over „maar een spelletje.”
Uit den boze. Zo beschouwt Anne Nijburg van de Vereniging Bijbel en Onderwijs het thema van de landelijke Kinderboekenweek. De vereniging deed dit voorjaar stof opwaaien met een open brief, waarin ouders wordt geadviseerd hun kind van school te halen zodra deze werkelijk tot toveracademie wordt omgebouwd.Voor de zomer dreigde de organisator van de Kinderboekenweek, de CPNB, de vereniging voor de rechter te dagen als ze niet zou ophouden met „onjuiste informatie” verschaffen. Er volgde een „goed gesprek” tussen beide partijen op het CPNB-kantoor in Amsterdam.
Begin september stelde de ChristenUnie in de Tweede Kamer vragen aan minister Van der Hoeven van Onderwijs omdat veel ouders in gewetensconflict komen: magie op het lesprogramma, of je kind thuis houden van school? Gisteren adviseerde de minister bezwaarde ouders om contact op te nemen met het schoolbestuur.
Een aantal organisaties zoals Vereniging Bijbel en Onderwijs, Stichting Schreeuw om Leven en Stichting Christenen voor de Waarheid, werken samen in het Platform Occult en Licht. Dat platform organiseert vanaf vandaag tot en met 15 oktober elke morgen een „inloopgebed” in Hilversum. Ouders en ouderen worden opgeroepen bijeen te komen om te bidden dat kinderen beschermd worden „tegen demonische invloeden van hekserij die losbarst op de scholen.”
Is alle ophef niet overdreven? En die opruiende toon (Haal je kind van school!), zou die de beeldvorming van christenen goed doen? Nijburg: „Ik ben heel bewust zo scherp geweest. Kijk, reformatorische scholen kennen de gevaren wel. Die zullen niet meedoen, ze kiezen een alternatief programma. Maar het gaat mij om een grote middengroep die zegt: Wat is er nu mis met Harry Potter? Díé wil ik bereiken. Uit welke bron put je? Waar wil je je kinderen brengen? Dat zijn de vragen. Mijn boodschap is radicaal, je kunt niet gaan nuanceren.”
Het is toch van de gekke, zegt Nijburg, terwijl hij een map CPNB-materiaal voor de basisscholen op tafel tovert. „De hele school kun je versieren met occulte symbolen! Alle leerkrachten gaan als tovenaar verkleed, elke ochtend leren de kinderen een ander ritueel. Ze worden ingewijd in de wereld van toverdrankjes en wachtwoorden. En hier, moet je dit zien, met één klik zit je op een heksensite. Heksen waarschuwen zélf tegen de gevaren van magie, kinderen mogen niet zonder begeleiding daarmee bezig zijn. En wij zeggen: Ach, ’t is maar een spelletje.”
Normaliter doet zo’n 10 procent van de basisscholen niet mee met de landelijke boekenweek. Veel scholen kiezen voor het christelijke alternatief: ”Wonderlijk!” De Werkgroep Christelijke Kinderboeken ontwikkelde het materiaal.
Nijburg schat in dat naast de reguliere 10 procent dit jaar nog eens 15 tot 20 procent afhaakt vanwege het omstreden thema. „Ik hoor ook van openbare scholen die het thema loslaten. Op de ene school zijn principiële argumenten doorslaggevend, op de andere school pedagogische.” In een speciale brochure, ”Nee tegen de toveracademie”, zette Nijburg de argumenten op een rij.
Of er inderdaad zo veel scholen afhaken, weet Paul Mosterd, adjunct-directeur van de CPNB, niet. „Ik kan niet zien hoeveel scholen iets anders gaan doen. We hebben in elk geval evenals voorgaande jaren een kleine 14.000 pakketten verspreid onder 7500 basisscholen. De suggestie van teruglopende deelname van de Vereniging Bijbel en Onderwijs laat ik voor hen. Wij verwachten dat dit jaar gewoon zo’n 85 tot 90 procent van de basisscholen in Nederland meedoet. Dat is in dezelfde orde van grootte als vorig jaar.”
Mosterd vindt het op zichzelf een goede zaak als er over boeken wordt gediscussieerd. „Daar zijn het boeken voor. Jammer alleen dat mensen denken dat wíj kinderen willen leren paranormale begaafdheden te ontplooien. Als dat het doel was, zou mijn bestuur mij ernstig tot de orde roepen.”
Ziet de CPNB dan geen enkel risico? Er bestaat wel degelijk een wereld van occulte machten, waarin kinderen verzeild kunnen raken. Mosterd: „Daarover heeft de CPNB geen mening. Sterker zelfs, daarover kunnen en mogen wij geen mening hebben. De CPNB kiest altijd een thema dat speelt in de wereld van het boek. Kennelijk weten schrijvers zich geïnspireerd door toveren en magie. Zíj hebben het thema bedacht, niet de CPNB. En of er pedagogische bezwaren aan het thema zitten, dat is niet aan ons om te bepalen. Scholen kunnen zelf kiezen met welke boeken ze aan de slag gaan. Hoe je kinderen de straat leert oversteken, dat kun je ook met angst omgeven. Je kunt het ook heel speels doen. Het gaat ons erom dat in de Kinderboekenweek leerkrachten, ouders en kinderen met boeken bezig zijn.”
vraag (u14(Schrijvers en scholen bepalen het thema, zegt u. Dan is de CPNB boven alle kritiek verheven.
„Het einde is zoek als je met allerlei particuliere opinies rekening moet gaan houden. De vraag is of wij ons daar wat van aan moeten trekken. We kunnen niet het ene jaar prinses Laurentien en prins Constantijn met Tonke Dragt op het podium hebben, en een volgend jaar de boeken van Dragt verbieden. Als niet alleen Harry Potter niet mag, maar ook Paul van Loon niet, Tonke Dragt niet, Roald Dahl niet, en ga zo maar door. Waar moet ik dan stoppen? Dat wordt een discussie zonder eind.”
voetnoot (u17(Zie ook het katern Boeken.