Volgens Wolf is de bus die bij de Duitse plaats Manching is verongelukt een „supermoderne” bus, die aan alle hedendaagse veiligheidseisen voldoet. „Deze bus heeft in elk geval de roll-overproef doorstaan, waarbij de bus met een rolbeugel op de kant gaat en dan niet mag vervormen. Bussen moeten ook in Duitsland voldoen aan eisen voor stoelsterkte, stoelverankering, de gordelsoort en de aanwezigheid van gordels. Als passagiers de gordel dan ook dragen, zit iedereen goed vast, ook als een bus kantelt.”

Wolf stelt met nadruk dat het dragen van de gordel geen verantwoordelijkheid van busmaatschappijen is. „De chauffeur moet de passagiers erop wijzen, maar het blijft hun eigen keuze. Anders zou er permanent iemand in de bus moeten controleren of iedereen zijn gordel wel om heeft.”

Volgens C. Schoon van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) is het vervoer per bus een van de veiligste manieren van vervoer. „Jaarlijks vallen er in Europa 150 doden in touringcars, waarvan maar één dode in Nederland. Als je bedenkt dat er in het Europese verkeer in totaal 40.000 doden per jaar vallen, is dat maar heel weinig.”

Bij touringcars vormt het zwaartepunt in de bus een belangrijk risico, meldt de onderzoeker naar voertuigveiligheid. „Dat zwaartepunt zit, zeker bij dubbeldekkers, behoorlijk hoog. Bij een aanrijding met een geleiderail zit het aanrijpunt laag, waardoor de kans groter is dat de bus kantelt.”

Schoon zegt dat touringcars veiliger zouden zijn als het zwaartepunt lager zou zitten en dus de bussen lager zouden zijn. „Het is een keuze. Het voordeel van deze bussen is dat er meer mensen in kunnen worden vervoerd en dus minder mensen met de auto gaan.”

Het wordt steeds belangrijker hulpdiensten goed voor te bereiden op ongevallen met snelle en grootschalige transportmiddelen. Dat zei het Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding (Nibra) vrijdag. Het instituut ontwikkelt lesmateriaal voor hulpverleners dat specifiek hierop is afgestemd. Over enkele maanden moeten de hulpdiensten daarmee aan de slag kunnen.

Het Nibra ontwikkelt een methode die de standaard moet worden voor alle brandweerkorpsen en geneeskundige diensten in Nederland. „De nu bestaande basismethodes, die meer gericht zijn op kleinschaligere ongevallen, zijn we verder aan het verfijnen”, licht M. van Wijngaarden toe. Hij is onderzoeker en docent bij het Nibra. „Als ieder korps dezelfde aanpak heeft, werpt dat zijn vruchten af bij grootschalige incidenten waar meer korpsen bij worden betrokken.”

In theorie verzinnen, maar in de praktijk oefenen. Dat is volgens Van Wijngaarden het streven van het Nibra. Daarom oefende het instituut nog maar enkele weken geleden in Woensdrecht met de brandweer Gelderland-Midden de aanpak van een busongeval. Brandweerlieden kregen de opdracht slachtoffers te bevrijden uit een bus die 45 graden was gekanteld. Aan de oefening namen ook 45 lotusslachtoffers en een ambulance-eenheid mee.

Van Wijngaarden: „Wat bus- en treinongevallen speciaal maakt, is dat je als hulpverlener zelf de bus in moet. Bovendien heb je altijd met groepen betrokkenen te maken. Vooral bij gekantelde voertuigen wordt het gecompliceerd. Over het algemeen zijn er dan meerdere gewonden die op elkaar liggen. Je kunt er als hulpverlener moeilijk bij.”

„Als je een bus ingaat die 45 graden gekanteld is, blijkt het bovendien bijzonder moeilijk je te oriënteren. Ons evenwichtsorgaan is daar niet op afgestemd”, weet Van Wijngaarden. „Dat soort dingen hebben we in Woensdrecht geoefend met het oog op het nieuwe lesmateriaal. Als dat straks klaar is, willen we met geprepareerde bussen de oefencentra afgaan voor goede praktijktrainingen, zo mogelijk met ambulancediensten.”