Het verkeer raast voorbij. Twee banen heen, twee banen terug. Vrachtwagens, personenauto’s, busjes, aanhangwagens. Nauwlettend registreert het digitale politieoog honderden voertuigen per uur. Elk snelheidsmonster gaat onherroepelijk voor de bijl. Een eindeloos ritueel. Camera, klik, kassa. Flitsen doen de nieuwe digitale camera’s niet meer.Het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) voert twee weken lang gericht snelheidscontroles uit op de A12 tussen knooppunt Oudenrijn en Veenendaal. Soms op meerdere plaatsen tegelijk. Vrijdag stonden drie camera’s verdekt opgesteld, op de noord- en de zuidbaan, elk achter een kilometerpaaltje.

De actie is onderdeel van een zogenaamde Klimaatnota-controle. „Het doel daarvan is de uitstoot van koolstofdioxide terug te dringen door de rijsnelheid te verlagen”, legt persvoorlichter Frans Zuiderhoek in de berm uit. Bij dit soort controles richt het KLPD zich twee weken lang op één stuk snelweg. Het korps voert haar acties aangekondigd en onaangekondigd uit.

Na een uurtje turven staat de teller op zeventig boetes. „’t Valt nog mee vandaag”, zegt agent Herman Schriekenberg in zijn donkerblauwe VW-bus tussen de struiken. „We halen wel eens de 200 stuks per uur.” Een dikke Duitser staat met 145 kilometer per uur aan de top. De eigenaar kan binnenkort een aardige prent tegemoet zien.

Het KLPD knipt 1,1 miljoen automobilisten per jaar. De controletijd groeit in 2005 van 1500 naar 1700 uren. „Het aantal uren stijgt, het aantal boetes daalt”, stelt Zuiderhoek tevreden vast. „Dat betekent dus dat de gemiddelde snelheid op de snelweg daalt.” Mede dankzij het toezicht. „Doen we het niet, dan neemt het aantal overtredingen hand over hand toe.”

In zijn busje ziet Schriekenberg de geschoten foto’s een voor een op zijn laptop binnenlopen. Een caravan passeert met 96 kilometer per uur, een Peugeot met 134 kilometer per uur, een vrachtwagen met 89 kilometer per uur. Om vijf voor twaalf schiet de camera een collega. Een witte Volvo-station met politiestickers is het haasje: 129 kilometer per uur. Na correctie nog één te veel. Een boete levert het niet op. „Wij mogen tijdens gewone surveillances 20 kilometer per uur harder dan de toegestane snelheid”, zegt Zuiderhoek.

Agent Schriekenberg heeft er geen moeite mee medegebruikers op de bon te slingeren. „Ze doen het zelf. Eigen schuld, dikke bult. Ik vraag niet of ze te hard willen rijden. Als ik medelijden moet hebben, kan ik wel ophouden.”

Het vastleggen van extreme overtreders geeft wel voldoening. „Bij 180 of 200 kilometer per uur denk je wel: Hé, da’s een goeie.”

De KLPD’er krijgt regelmatig reacties van weggebruikers. „Als er bijvoorbeeld ineens een file ontstaat, gaan mensen zwaaien en toeteren. De duim omhoog. Of de middelvinger.”

Het aantal agressieve reacties valt mee. „Af en toe krijgt een van de collega’s wel eens wat naar zijn hoofd.” Zelf heeft hij dat nog niet meegemaakt. Bedreigd voelt hij zich ook niet in zijn werk. „Overtreders moeten maar bedenken dat ik gewoon m’n werk doe. Achter de camera zit ook maar een mens.”

Zuiderhoek wijst erop dat de politie er niet op uit is zo veel mogelijk bonnen te schrijven. Het KLPD kent geen prestatiecontracten voor het aantal bonnen, wel voor het aantal uren. „Ons streven is nul bonnen. We moeten de zaak echter in de hand houden. Anders wordt het een chaos.”

Het moeten spekken van de staatskas is volgens de voorlichter een fabeltje. „Anders kunnen we beter alleen nog controles uitvoeren op 100-kilometerwegen.”

De KLPD-afdeling Gericht Verkeers Toezicht bestaat uit 25 controleurs met 16 radarwagens. Het korps maakt de meeste controles vooraf bekend. „Een gewaarschuwd mens telt voor twee. We kondigen deze aan om te laten zien dat we er zijn. De bereidheid om je aan de regels te houden, is veel groter als je weet dat er wordt gecontroleerd.”

Het KLPD heeft met de publicaties maar één doel: automobilisten waarschuwen en de snelheid omlaagbrengen. Hierdoor vermindert het aantal slachtoffers, daalt het brandstofverbruik, slinkt het aantal files en wordt het milieu ontzien.

De politie maakt overigens niet alle controles bekend. Zuiderhoek: „De indruk wordt gewekt dat we altijd overal staan. Dat willen we graag zo houden.”