Dat stelt de Onderwijsraad in een donderdag verschenen advies.Het advies sluit aan bij voorstellen van de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) om een sluitende aanpak van deze jongeren. Uitgangspunt is dat jongeren een opleiding volgen dan wel aan het werk zijn. Volgens de Onderwijsraad gaat het om 4 procent van de jongeren tot van 18 en 23 jaar, ofwel 37.000 jongeren met een somber toekomstperspectief.

„Deze groep bereiken is heel lastig", erkent voorzitter F. van Wieringen van de Onderwijsraad. Daarom wil hij een partiële leerplicht van een of twee dagen per week voor jongeren ouder dan 18. Voor jongeren tot 17 kan een volledige leerplicht worden ingesteld.

De Onderwijsraad en de RWI hebben hun adviezen donderdag aangeboden aan minister Van der Hoeven (Onderwijs). De bewindsvrouw liet eerder weten veel te zien in uitbreiding van de leerplicht. Momenteel moeten jongeren na hun zestiende nog een jaar lang tenminste twee dagen per week naar school, Van der Hoeven wil dat zij dan volledig leerplichtig worden. De staatssecretarissen Van Hoof (Sociale Zaken) en Rutte (Onderwijs) stemden woensdag al in met sancties voor werkloze jongeren met onvoldoende opleiding die niets uitvoeren.

Volgens de RWI dienen gemeentes via een sluitende registratie alle risicojongeren in beeld te krijgen. Deze jongeren moeten vervolgens kunnen rekenen op een fatsoenlijk en voldoende praktijkgericht leerwerkaanbod. Als ze dat weigeren, moet dat gevolgen hebben bij een eventuele toekomstige uitkeringsaanvraag. Voorzitter J. van Zijl van de RWI wil werkgevers met een fiscale tegemoetkoming stimuleren deze jongeren op te scholen.

Van Wieringen meent dat de rol van de gemeente niet genoeg kan worden benadrukt. De Onderwijsraad spreekt van „dwang en drang”. Het college van burgemeester en wethouders moet 16- en 17-jarigen een volledige leerplicht kunnen opleggen. Bij jongeren boven de 18 jaar dient B&W volgens de Onderwijsraad eveneens dergelijke afwegingen te maken. De Onderwijsraad ziet verder in boetes een middel om de risicojongeren er van te overtuigen voor school of werk te kiezen. De RWI verwacht daar weinig van.