De sociale partners staan allerminst te jubelen over de kabinetsvoornemens. Volgens FNV-voorzitter Jongerius en haar CNV-collega Paas probeert het kabinet de schade die het met zijn bezuinigingen zelf heeft aangericht te repareren, maar maakt het zijn ambities niet waar. Jongerius noemt het koopkrachtbeeld zelfs „gemanipuleerd. Zo gaat het kabinet uit van een te lage olieprijs en stelt het ten onrechte dat ook de minima profiteren van het schrappen van de onroerendezaakbelasting. Het kabinet probeert met het oog op de verkiezingen een mierzoete boodschap te verkopen. Maar in feite is de lekkernij een hap lucht waar je ook nog eens gaatjes van krijgt.”

De vakcentrales stellen dat het kabinet de afgelopen drie jaar een groot pakket aan bezuinigingen „erdoor heeft gejast.” Dat heeft Nederland volgens het CNV drie dingen gebracht: onzekerheid, minder werk en onbegrijpelijke regels. „De gevolgen van het zuur zijn zo massaal dat het beloofde zoet voor veel burgers ten minste een bittere bijsmaak krijgt”, aldus Paas. De CNV-leider stelt vast dat het kabinet de lusten en de lasten niet eerlijk verdeelt.

De werkgevers zijn eveneens kritisch. Het kabinet komt volgens ondernemers zijn belofte niet na om het nieuwe zorgstelsel kostenneutraal in te voeren. Werkgevers worden volgens ondernemersvereniging VNO-NCW geconfronteerd met een kostenstijging van in totaal 1 miljard euro. MKB-Nederland verwacht dat het midden- en kleinbedrijf nog harder wordt getroffen en vreest een lastenverzwaring van 1,7 miljoen euro.

De ondernemers zijn teleurgesteld dat het kabinet alleen kiest voor lastenverlichting voor de burgers. Volgens MKB-Nederland gloort er nu slechts een „waterig zonnetje” aan de economische horizon. „Terwijl het herstel veel robuuster kan zijn als lastenverzwaringen voor bedrijven worden teruggedraaid en omgezet in lastenverlichting”, aldus de organisatie voor middelgrote en kleine ondernemingen.

In tegenstelling tot de optimistische beloftes van het kabinet wordt 2006 lang niet voor iedereen financieel rooskleuriger dan dit jaar. Dat blijkt uit berekeningen die het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft gemaakt op basis van de Miljoenennota van het kabinet. Grote groepen Nederlanders gaan er volgend jaar niet of nauwelijks op vooruit.

Het Nibud noemt het een tegenvaller dat uitkeringsgerechtigden, vooral gezinnen in de bijstand, bijna geen extra ruimte in hun budget krijgen. „Alleenstaanden met een bijstanduitkering en 65-plussers met een AOW-uitkering moeten er zelfs rekening mee houden dat zij er in 2006 op achteruit gaan”, aldus het Nibud. Ook mensen die nu nog via het ziekenfonds zijn verzekerd, profiteren nauwelijks van de kabinetsplannen. Voor die groep heeft het Nibud een dringende waarschuwing: „Reken je niet rijk in 2006.” Immers: „Hun loonstrookje zal een beduidend hoger bedrag laten zien dan dit jaar. Maar als de rekeningen daarna betaald moeten worden, van bijvoorbeeld die nieuwe zorgverzekering, zullen ze merken dat ze nauwelijks iets extra’s overhouden.”

De onderwijswereld is evenmin blij. Het extra geld voor onderwijs komt uit een extra potje dat snel leeg is. „Mooi dat de extra aardgasopbrengsten dat mogelijk maken, maar een langetermijnvisie ontbreekt”, is de strekking van de reacties van organisaties op de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Zo is de Algemene Onderwijsbond (AOb) positief over het geld voor praktijklokalen voor het vmbo en het tegengaan van voortijdig schoolverlaten, maar constateert de bond tevens dat de leraren er nog altijd bij inschieten. De vereniging van universiteiten VSNU spreekt van „incidentele impulsen en structurele uitholling.” De hogescholen, verenigd in de HBO-raad, verwijten staatssecretaris Rutte te bezuinigen op vernieuwingsgeld. Zonder dat geld zeggen de hogescholen de afspraken die zij met de bewindsman hebben gemaakt niet te kunnen uitvoeren.

De ANWB ziet in de Miljoenennota niets terug van de belofte van het kabinet om de besteding van het ’kwartje van Kok’ inzichtelijk te maken. In 2003 is beloofd de opbrengsten van het kwartje te besteden aan wegen en spoorwegen. Voor 2006 zou het om een bedrag van 830 miljoen euro gaan, maar in de begroting is dit niet inzichtelijk. De ANWB pleit voor meer duidelijkheid over de besteding van de opbrengsten.