Hogere rivierwaterstanden, zwakke dijkvakken en burgers die hoge eisen stellen aan hun veiligheid. Ziedaar de ingrediënten voor een proef met dijkversterkingsmethoden. Rijkswaterstaat schreef er een wedstrijd voor uit, waar achttien bedrijven op reageerden. Drie mochten er tests mee gaan uitvoeren. Twee daarvan werden donderdag gedemonstreerd. Volgend jaar moet het eerste ’echte’ dijkvak met innovatieve methoden versterkt worden.

Vooral in de Randstad is verbreden, het traditionele recept om dijken te versterken, niet overal mogelijk. Van de soms al smalle rivierbeddingen mag niets worden afgesnoept. De bewoners van de vele dijkwoningen in het gebied staan bovendien niet te trappelen om hun huis op te geven. ”Dijkvernageling” en ”Expanding Columns” heten de technieken die de dijk sterker maken zonder gevolgen voor de omgeving. Ze brengen extra stevigheid aan in de kleilaag waarmee het dijklichaam is opgebouwd en voorkomen dat die onder druk van hoge waterstanden gaat schuiven.

Projectleider Roy Stroeve van Rijkswaterstaat moet bedrijven over de streep helpen om nieuwe methoden te ontwikkelen om dijken te versterken. Daarnaast is het de bedoeling dat waterschappen worden overgehaald om de technieken daadwerkelijk in te zetten. „Waterschappen hebben geen geld voor het doen van allerlei proeven met nieuwe technieken. Hier in Heukelum laten we echter zien wat er technisch mogelijk is. Veel waterschappen zijn daar erg in geïnteresseerd.”

Dijkvernageling verankert als het ware de diverse lagen binnen de dijk. Met een grote boor wordt een buis in de dijk gebracht, waardoor vervolgens een lange ijzeren staaf wordt geduwd. Door schuifkrachten in de dijk komen de staven muurvast te zitten en houden ze de dijk bijeen. De techniek is afgekeken in bergachtige landen, zoals Frankrijk. Daar houden lange ijzeren verbindingen bijvoorbeeld rotspartijen bijeen die over een weg hellen.

Expanding Columns werkt ook met lange ijzeren buizen, alleen worden die volgestopt met een soort cement. Ze dienen als een soort steunberen voor het dijklichaam, dat daardoor niet kan afschuiven en doorbreken.

Een stuk dijk van enkele honderden meters bij Lekkerkerk is volgend jaar als eerste aan de beurt om met de nieuwe technieken versterkt te worden. Daar wordt gewerkt met ”Mixed in place”, een al wat oudere techniek voor dijkverbetering. In 2007 volgt een dijkvak bij Bergambacht. „Ik raak erg enthousiast van deze methoden”, glundert F. A. van den Berg van de afdeling Veiligheid bij het Waterschap Rivierenland. Hij verwacht dat zijn waterschap de nieuwe technieken gaat toepassen. „Het is nog onzeker wat de kosten precies zullen zijn. Wat ons betreft moet het in ieder geval goedkoper zijn dan het slaan van een damwand, want dat doen we nu in het geval een dijkverbreding niet mogelijk is.”

Meer nog dan de prijs telt voor Van den Berg het resultaat van de versterkingen. „Wij maken een bestek waarin staat hoeveel sterker de dijk moet worden. Daar rekenen we de bouwbedrijven op af.” Er is dan ook niet één bepaalde techniek die Van den Berg het meeste aanspreekt. „Het gaat er gewoon om welke methode voor welke dijk het beste blijkt te zijn.”