Grote beurt voor Pierenpot
Het was in Nederland bij de opening in 1971 het eerste verkeersknooppunt in zijn soort. Niet minder dan vier verdiepingen telt het Kleinpolderplein bij Rotterdam, waar de A13 en de A20 bij elkaar komen. Vandaag begint Rijkswaterstaat met een grondige opknapbeurt van het bouwwerk, dat om zijn vele bochten de bijnaam Pierenpot draagt.
„Het Kleinpolderplein is een uniek stukje vakmanschap”, zegt Kees Abrahamse, hoofd wegendistrict Rijnmond van Rijkswaterstaat Zuid-Holland. „Het was in Nederland het eerste knooppunt met vier verdiepingen, naar Amerikaans voorbeeld.” Het verkeersplein is onderdeel van de ringweg rond Rotterdam, vroeger de Vierhoek geheten.
Het plan voor een ringweg wordt in de jaren vijftiger ingegeven door de groeiende verkeersstromen in het stedelijk gebied van Rotterdam. Volgens Abrahamse is het ook bijzonder dat er voor de bouw van het Kleinpolderplein nauwelijks is gesloopt. „De bebouwing is er als het ware vervlochten met de wegen. Dat kunnen we ons nu niet meer voorstellen, met alle regels rond geluidshinder en fijn stof. Toen ik nog een jongetje was, woonde een tante van me op de plaats waar het verkeersplein kwam. De weg werd als het ware langs haar vensterbankje aangelegd. Zo tolerant is de burger tegenwoordig niet meer.”
Een ingenieur die bij de ontwikkeling van de Vierhoek betrokken is, constateert in 1961 dat „een ringweg om de stadskern het meest aan zijn doel beantwoordt als er geen direct verband is met de aan weerszijden gelegen bebouwing.” In 1957 gaat de eerste paal de grond in. Krap twintig jaar later is de Vierhoek compleet. De totale kosten bedragen 1 miljard gulden. Het Kleinpolderplein komt in 1971 gereed en is met 75 miljoen zo’n 35 miljoen gulden duurder dan geraamd.
De verkeersstromen zijn in de loop der jaren enorm toegenomen, moet Abrahamse toegeven. „Maar tijdens de bouw van het Kleinpolderplein eind jaren zestig passeerden er per dag alleen al over de A13 zo’n 20.000 voertuigen. Later kwam de A20 erbij. Daardoor razen er tegenwoordig circa 350.000 motorvoertuigen per dag over het Kleinpolderplein.”
Het is opvallend dat er maar zo weinig documentatie over het bouwwerk voorhanden is. Abrahamse: „Toen ik bij de bouw van het verkeersplein op de hts zat, heb ik ooit een film over het bouwwerk gezien. Die heb ik nooit kunnen achterhalen. Tegenwoordig is de communicatie bij grote infrastructurele projecten veel uitgebreider. De burger krijgt meer informatie. En dat wil hij ook. De mogelijkheid van inspraakprocedures bij bouwplannen heeft daar ook aan meegewerkt.”
Verdere uitbreiding van het Kleinpolderplein zit er volgens Abrahamse niet in. „Dat is onmogelijk, omdat er rond en onder het knooppunt veel bebouwing is. Er zijn twee mogelijkheden om de doorstroming van het verkeer tussen Rotterdam en Den Haag te bevorderen. Het ontbrekende gedeelte van de A4 tussen Schiedam en Delft moet er zo snel mogelijk komen. Een andere mogelijkheid is doortrekking van de A16 vanaf het Terbregseplein onder Rotterdam Airport langs naar de A13.”
Abrahamse verwacht dat de renovatie van het Kleinpolderplein 1 mei volgend jaar klaar is. Weggebruikers zullen volgens hem weinig tot geen last hebben van de werkzaamheden, omdat ze vooral buiten de rijbanen plaatshebben. Zo krijgen de 56 pijlers onder de fly-overs een grondige opknapbeurt. Toch is hinder niet helemaal te voorkomen. Van 26 september tot en met 24 oktober sluit Rijkswaterstaat een aantal rijbanen op het verkeersplein af. Wegwerkers gaan dan aan de slag met de voegovergangen op de weg.