’Hét gezicht’ van de Apenheul overleden
Wie Apenheul zei, zei ’Bongo’. De afgelopen dertig jaar vergaapten meer dan tien miljoen Nederlanders zich aan de imposante baas van de gorilla’s in Apeldoorn. Maar de 200 kilo zware zilverrug is niet meer. Bongo overleed, na een ziekte van nog geen anderhalve dag, zondag op 33–jarige leeftijd, maakte de Apenheul maandag bekend.
De gorilla kwam op tweejarige leeftijd naar de Apenheul, nadat hij in Kameroen in het wild gevangen was. Dat was vlak voordat dierentuinen besloten geen apen meer uit het wild te halen. Bongo verraste iedereen door al op 6–jarige leeftijd een jong te verwekken, wat vrij vroeg is voor gorilla’s. Die baby–aap, Kriba, groeide in de dierentuingroep op, in die tijd nog een unicum.
Bongo zelf groeide al snel uit tot de onbetwiste leider van de gorillagroep, hij heerste over twintig ’onderdanen’. De Apenheul vernoemde dit jaar nog een vernieuwde plek op het gorilla–eiland naar de zilverrug: Bongo Bonde (Vallei van Bongo).
De grote aap verwekte 27 kinderen en had twintig kleinkinderen en drie achterkleinkinderen. Een van zijn kinderen, Makula, werd wereldberoemd door zijn rol in een campagne van Greenpeace. Het aapje werd vlak na zijn geboorte in zijn middelvinger gebeten en kon het gewricht niet meer buigen. Op de Greenpeace–posters waarop Makula met opgestoken middelvinger prijkt, staat de tekst ’Get out of my forest’. Makula verhuisde later naar het Gaiapark in Kerkrade. In Apeldoorn pestte hij de vrouwtjes te vaak. Vader Bongo duldde dat niet meer en zette hem uit de groep.
Bongo was met zijn 33 jaar eigenlijk nog aan de jonge kant. Uit onderzoek moet nog blijken waaraan de aap is gestorven. Gorilla’s in dierentuinen kunnen wel 45 jaar worden, hoewel leiders van grote groepen die leeftijd doorgaans niet halen en rond de 35 ’op’ zijn.
Bongo was niet de oudste aap in de Apenheul, maar woonde samen met enkele andere gorilla’s en een slingeraap wel het langst in Apeldoorn. Hij had ook al jaren dezelfde verzorgers. Twee van hen vierden onlangs hun 25–jarige jubileum, zij hebben Bongo bijna zijn hele leven bijgestaan.
Bongo’s opvolging zal nog de nodige voeten in de aarde hebben. Wellicht dat een van zijn zoons, Uzuri is met zijn elf jaar de oudste die nog in de groep leeft, tijdelijk het leiderschap kan overnemen. Maar omdat hij verwant is met bijna alle groepsleden, moet er toch binnen het Europese fokprogramma worden gezocht naar een andere, definitieve opvolger.