In opdracht van de CDA-bewindsvrouw hebben TNO en de Adviesdienst Verkeer en Vervoer (AVV) de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar de luxejeeps. Peijs had dat in oktober toegezegd aan een behoorlijk kritische Tweede Kamer. Woensdagmorgen bracht ze in een brief aan de Kamer verslag uit van de bevindingen uit het onderzoek.

De conclusies van AVV en TNO liegen er niet om. Zo is bij ongevallen tussen de zogenaamde Sport Utility Vehicles, kortweg SUV’s, en personenauto’s de kans dat iemand overlijdt zesmaal groter dan bij ongevallen tussen twee personenauto’s. Als er een stalen rek of bullbar gemonteerd is, is dat risico nog groter, aldus de AVV. Het is door het gewicht (van gemiddeld 1680 kilo), maar vooral door de neusvorm en de hoogte van de wagens dat er ernstigere letsels optreden. Met name fietsers en voetgangers lopen gevaar op een dodelijk ongeval.

Volgens TNO verbruiken SUV’s aanzienlijk meer brandstof en produceren meer CO(in2(, het belangrijkste broeikasgas dat zorgt voor opwarming van de aarde. Dat komt door de grotere luchtweerstand en de vierwielaandrijving. Qua uitstoot van andere troep zijn SUV’s niet viezer dan andere zware en grote auto’s met een sterke motor, meldt TNO daarbij nog wel.

SUV’s, of asobakken zoals tegenstanders de wagens betitelen, zijn in Nederland stevig in trek. Volgens TNO verdubbelde de verkoop de afgelopen vijf jaar van 11.600 stuks per jaar naar 23.800, of 4,5 procent van het totale aantal verkochte auto’s. In 2010 zal 7 procent van het Nederlandse wagenpark uit dit type wagens bestaan.

Maatregelen om het tij te keren, zijn niet echt voorhanden. De minister schrijft dat SUV’s auto’s zijn met een Europese typegoedkeuring en dus legaal rondrijden. De voorgenomen differentiatie van de BPM- of aanschafbelasting naar CO(in2(-uitstoot biedt wellicht uitkomst, merkt Peijs op.

Een echte doorbraak is volgens haar echter alleen van het Europese front te verwachten, maar daar zitten haken en ogen aan en maatregelen kosten tijd. Nieuwe toelatingseisen die de Europese Commissie voorbereidt, opdat bijvoorbeeld bij botsingen inzittenden minder letsel oplopen, zullen alleen voor nieuwe typen auto’s gelden. Peijs zal erop aansturen dat dit niet meer tijd vergt dan nodig is, schrijft ze.

In Europees verband gaan waarschijnlijk vanaf voorjaar 2007 wel de bullbars in de ban. Dan mogen nieuwe SUV’s niet meer voorzien worden van harde rekken. Reeds verkochte bullbars blijven toegestaan evenals de kunststofversie, tot ergernis van 3VO die een totaalverbod eiste.

Enige ruimte lijkt, aldus Peijs, mogelijk voor lokale maatregelen die gemeenten kunnen nemen, zoals parkeerverboden in de buurt van scholen of hogere parkeertarieven waarvoor GroenLinks voortdurend ijvert. Maar ook dan is het volgens de minister lastig. Want hoe voorkom je maatregelen tegen auto’s die even zwaar en breed zijn als SUV’s die je wil weren, of dito bestelbusjes die winkels bevoorraden.