PUBLIEKE OMROEP - De televisiezenders Nederland 1, 2 en 3 en de radiozenders 1 tot en met 5 vormen samen de publieke omroep. De overheid betaalt daar jaarlijks 671 miljoen euro aan. In de nieuwe situatie blijft het aantal zenders gelijk en het budget ook.

COMMERCIE¨LE OMROEPEN - RTL 4 en 5, SBS 6 en Yorin zijn de belangrijkste commerciële televisiezenders. Talpa van multimiljonair John de Mol start op 12 augustus met uitzenden. BNR Nieuwsradio, Radio 538 en Radio Noordzee zijn commerciële radiozenders. Ze krijgen geen geld van het Rijk. Hun inkomsten krijgen ze door reclame uit te zenden. De overheid heeft niets te zeggen over hun programmering. Dat blijft zo.

KIJKAANDEEL - Nederlandse televisiekijkers stemmen verhoudingsgewijs steeds vaker af op commerciële zenders. In 1990 had de publieke omroep een kijkaandeel van 75 procent. Dat is gedaald tot ongeveer 40 procent. De commerciële bereiken nu bijna 50 procent. De vijf publieke radiozenders hebben een luisteraandeel van 30 procent, de commerciële bijna 20 procent meer.

FUNCTIEVERANDERING - De publieke omroep moet zich van staatssecretaris Van der Laan, die verantwoordelijk is voor het mediabeleid, richten op typisch publieke functies: nieuws, opinie en cultuur. Plat amusement moet verdwijnen. Daar richten de meeste commerciële zenders zich al op.

NIEUWE STRUCTUUR - Van der Laan wil de macht van de afzonderlijke omroepverenigingen, zoals AVRO, TROS en EO, fors inperken. De omroepverenigingen bepalen nu voor een groot deel zelf wat ze uitzenden. Na 2008 komt er een raad van bestuur die geld en zendtijd verdeelt. De omroepverenigingen moeten zich straks profileren met opiniërende programma’s. Daarvoor krijgen ze 50 procent van hun huidige budget en de garantie dat ze deze programma’s mogen uitzenden.

CONCURRENTIE - Omroepverenigingen mogen vanaf 2008 ook cultuur- en educatieprogramma’s maken, maar de raad van bestuur bepaalt welke vereniging welk programma maakt en uitzendt. De omroepverenigingen moeten dan met elkaar en met externe aanbieders concurreren.

NPS - De Nederlandse Programma Stichting (NPS) is een omroep zonder leden die tien jaar geleden is ontstaan door een splitsing van de NOS. De NPS maakt samen met VPRO en VARA informatieve en culturele programma’s, zoals het actualiteitenprogramma NOVA. De NPS maakt ook zelf programma’s, bijvoorbeeld de kinderprogramma’s Sesamstraat en Klokhuis. Van der Laan wil de NPS opheffen en het geld verdelen over de programmamakers. Tegen dit onderdeel van het plan bestaat veel weerstand.

TIENTJESLEDEN - Het fenoneem tientjesleden van omroepen verdwijnt. Leden of donateurs moeten vanaf 2008 jaarlijks minimaal 24 euro aan hun favoriete omroep betalen.

NIEUWKOMERS - Nieuwe omroepen moet minimaal 50.000 leden hebben. Dat is nu 150.000. De eis dat ze „iets nieuws” aan het bestaande bestel moeten toevoegen, verdwijnt.