Zalm: Dit jaar geen extraatjes
Dit jaar komt er waarschijnlijk nog geen extra geld om de kosten voor kinderopvang te verlagen of om het lesgeld voor 16– en 17–jarigen af te schaffen. Een groot deel van de Tweede Kamer drong hier dinsdag bij het debat over de Voorjaarsnota op aan. Maar volgens minister Zalm van Financiën wordt het technisch en organisatorisch heel moeilijk die wensen in 2005 nog te vervullen, zei hij na afloop.
De VVD–bewindsman wil wel nog eens rustig kijken naar een aantal voorstellen uit de Kamer, zoals de suggestie van het CDA om het lesgeld dit jaar alvast te halveren. Maar hij liet doorschemeren daar een hard hoofd in te hebben. Zalm antwoordt de Kamer donderdag, als het debat verdergaat.
Voor volgend jaar wil het kabinet wel geld zien te vinden voor kinderopvang en het schrappen van het lesgeld, wensen die al lang in de Kamer leven. Of dat lukt verneemt de Kamer pas op prinsjesdag. Dan wordt ook duidelijk of er ruimte is voor andere vormen van lastenverlichting. CDA, D66 en de oppositiefracties vinden dat lagere lasten nodig zijn om de economie een steuntje in de rug te geven.
Zo willen CDA en D66 dat de premies voor WW en WAO volgend jaar omlaag gaan. Dat kan volgens deze fracties doordat de fondsen waaruit deze regelingen worden betaald, royaal gevuld zijn. Maar Zalm voelt daar weinig voor. De omvang van die fondsen telt mee bij het bepalen van het financieringstekort, zei hij dinsdag desgevraagd. „Het verlagen van de premies is niet gratis".
Ook voorstellen van D66 en de linkse oppositie om lastenverlichting te betalen uit de hogere aardgasbaten of door het financierinsgtekort wat te laten oplopen, vallen vermoedelijk niet in goede aarde bij Zalm. Dat zou in strijd zijn met de financiële afspraken uit het regeerakkoord.
Meer kans lijkt een VVD–plan te maken om werknemers het spaarloon dit jaar vrij te laten opnemen. Per werknemer gaat het om een bedrag van ongeveer 1200 euro. CDA, D66 en ook de meeste oppositiefracties staan sympathieke tegenover het voorstel, dat de overheid geen geld kost. Volgens VVD–kamerlid Blok kan het vrijgeven van het spaarloon de bestedingen van de burgers aanjagen.
Het verbeteren van het vertrouwen bij de consumenten stond centraal in het Kamerdebat. Volgens de linkse oppositie remt het kabinet met zijn opeenvolgende bezuinigingsmaatregelen het herstel van de economie af. Het zou moeten zorgen voor extra koopkracht, zodat de burgers weer geld durven uitgeven, waardoor ook de bedrijven beter gaan draaien.
Maar volgens ingewijden heeft het kabinet dit noch volgend jaar veel mogelijkheden, tenzij het van zijn eigen spelregels zou willen afwijken door het tekort te laten stijgen. Een meevaller voor dit jaar van 1,3 miljard die zich in het voorjaar nog leek af te tekenen, is vrijwel „verdampt", zegt een bron in politiek Den Haag. Voor volgend jaar lijken de vooruitzichten evenmin rooskleurig.
Toch komt het kabinet er niet onderuit volgend jaar extra geld uit te trekken voor kinderopvang, het afschaffen van het lesgegeld en het verbeteren van de koopkracht voor een aantal kwetsbare groepen, verwachten betrokkenen. De politieke druk is daarvoor te groot, nu de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 in beeld komen.