Om 19.30 uur komt de gemeenteraad in een extra zitting bijeen om zich te buigen over de politieke onrust van de laatste weken.

Het anders zo rustige Giessenlanden, dat in de Alblasserwaard al jarenlang geldt als regionaal belastingparadijs, verkeert al weken in staat van opwinding. Directe aanleiding was de verklaring van de oudgediende wethouders De Kreij en Enders waarin ze het vertrouwen in PvdA-burgemeester Boot opzegden.

Dat had alles te maken met het verschil in bestuursfilosofie, met name waar het gaat om de aansturing van ambtenaren. Op initiatief van burgemeester Boot is het afgelopen jaar hard gewerkt aan het opstellen van een eenduidige bestuursfilosofie. In het zicht van de haven is die poging gestrand, omdat twee van de drie wethouders lieten weten niet verder te willen met de burgemeester. CDA-wethouder Van Vuren bleef burgemeester Boot wel trouw.

Volgens Van Vuren gaat het erom wie het initiatief neemt bij het maken van beleid: de ambtenaren of de portefeuillehouders. „Komen dingen tot stand onder leiding van de politiek verantwoordelijken, of zetten de ambtenaren de toon”, vraagt hij zich af.

PvdA-fractieleider Beumken: „In 2002 werd Van Vuren wethouder. Hij wilde beleid gaan maken en de ambtenaren de marges aangeven voor hun notities. De zittende wethouders en de toenmalige burgemeester Bakker maakten hem duidelijk dat er zo niet gewerkt werd in Giessenlanden. Toen Boot hier anderhalf jaar geleden aantrad, ging zij meer de kant van Van Vuren op. Daar waren wij het mee eens. De politiek bepaalt de kaders.”

SGP-voorman Van der Ham zegt dat het ook draait om gemeentesecretaris Peters. „Er zijn al geruime tijd problemen. De burgemeester en de gemeentesecretaris hebben een andere visie. De burgemeester staat een moderne bestuurscultuur voor. In Giessenlanden werken we nog wat meer met het monistische model. Dat liep hoog op. De wethouders hebben het opgenomen voor de gemeentesecretaris.”

In de crisissituatie die ontstond, werden de wethouders De Kreij en Enders het slachtoffer van het vuurtje dat ze zelf hadden aangestoken. Ondanks het verzoek van de fractievoorzitters om de vuile was twee weken binnenskamers te houden om zo ruimte te scheppen voor nader beraad, kwam Enders met het nieuws naar buiten dat ze niet langer met de burgemeester door één deur kon.

„Daarmee werd de zaak willens en wetens op scherp gezet”, aldus PvdA-fractieleider Beumken. De sociaal-democraten kozen partij voor de burgemeester, vroegen hun eigen wethouder Enders af te treden en verzochten de VVD hetzelfde te doen met wethouder De Kreij. De liberalen weigerden dat, waarop de PvdA en CDA vonden dat de coalitie haar bestaansrecht had verloren. Daarop kwam het geruchtencircuit op gang.

Boze tongen beweren dat de VVD af wil van burgemeester Boot, omdat men destijds de voorkeur gaf aan een liberale burgemeester, terwijl anderzijds de PvdA het verwijt krijgt dat zij de bestaande coalitie wilde opblazen. Woordvoerders van beide partijen ontkennen deze geruchten.

Inmiddels tekent zich een nieuwe coalitie af met CDA, PvdA en Gemeentebelangen. In die nieuwe combinatie blijft CDA-wethouder Van Vuren zitten, levert Gemeentebelangen geen wethouder en lanceert de PvdA Ernst Huigens uit Arkel als tijdelijk bestuurder. „De periode tot de verkiezingen zien we als een overbruggingsfase waarin de bestuurlijke vernieuwing op gang kan komen”, aldus PvdA’er Beumken.

De VVD is woedend over de vorming van de nieuwe coalitie. „Achterkamertjespolitiek”, vindt fractievoorzitter Den Braven, die geen goed woord over heeft voor de opstelling van burgemeester Boot. Volgens Den Braven is de burgemeester bepaald niet scheutig is geweest met informatie. SGP’er Van der Ham is evenmin te spreken over de gang van zaken. „Hier is inderdaad sprake van achterkamertjespolitiek. Het is kwalijk dat er een nieuwe coalitie wordt gevormd terwijl de huidige wethouders nog in functie zijn.”

ChristenUnie-voorman Verspuij is verontwaardigd over de gang van zaken en spreekt van machtspolitiek. „Stuur je bij voorbaat wethouders weg zonder hoor en wederhoor? Is het ook de lijn van de moderne transparantie om in de achterkamer een nieuwe coalitie samen te stellen”, liet hij dinsdag in een open brief weten.

De wethouders De Kreij en Enders hebben intussen het verzoek van de burgemeester en de nieuwe coalitie om af te treden in de wind geslagen. „Ik leg in de raad verantwoording af”, aldus De Kreij, die bijna twintig jaar wethouder en acht jaar raadslid is geweest. „Voor mij is het niet zo ernstig, ik wilde toch na de verkiezingen stoppen. Ik vind het echter een ramp voor Giessenlanden en de ambtenaren.” Intussen wacht de plaatselijke politiek met zorg de vergadering van woensdagavond af. „Ik houd mijn hart vast voor het niveau”, laat PvdA’er Beumken weten. „De mensen zijn zo boos op elkaar. Dat kan zo maar uit de hand lopen.” Ook Van der Ham ziet het somber in. „De spanningen zijn enorm opgelopen.”