KPNQwest maakte woensdag bekend dat er een behoorlijk risico is dat de uitstaande schulden en de aandelen waardeloos blijken te zijn. Het concern vreest zonder de steun van de aandeelhouders of andere partijen dit jaar niet meer aan haar verplichtingen te kunnen voldoen.

KPNQwest is een samenwerkingsverband tussen telecombedrijf KPN en de Amerikaanse onderneming Qwest. Beide ondernemingen koppelden eind 1998 hun glasvezelnetten aan elkaar voor zakelijke gebruikers. KPNQwest heeft zich de afgelopen jaren beziggehouden met het bouwen van een omvangrijk internationaal glasvezelnetwerk voor dataverkeer.

Om het netwerk op te bouwen, is het bedrijf naar de beurs gegaan. In november 1999 investeerden beleggers 900 miljoen euro. Verder werd er heel veel geld geleend. KPNQwest torst een schuld met zich mee van 1,8 miljard euro. En daar zit het probleem: de schuld is zo hoog opgelopen, dat het bedrijf de rentelasten niet meer kan opbrengen.

„Het bedrijf stevent af op een faillissement”, denkt analist J. Versteeg van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). „De markt voor glasvezelnetten valt tegen. De dataverzending van bedrijven blijft achter. Zo komt het punt dat er winst wordt gemaakt, steeds verder weg te liggen. Beide grootaandeelhouders KPN en Qwest zijn niet van plan om verder te investeren. Het uitgeven van nieuwe aandelenkan gezien de beurskoers niet en geld lenen al helemaal niet. Ik denk dat het is afgelopen.”

KPNQwest kampt met een enorme overcapaciteit. Het bedrijf heeft dataverbindingen, waarvan het soms maar een fractie gebruikt. De overige 98 procent ligt er nutteloos bij. „Dat noemen ze ’dark fiber”, zegt Versteeg.

Ook bij Friesland Bank Securities is niet veel hoop meer. „Het volgende persbericht wordt de bekendmaking van surseance”, zegt analist H. van Lamoen. „Als een bedrijf zegt dat ze niet meer aan de verplichtingen kunnen voldoen, dan is het afgelopen.”

Het is volgens de analisten hoogst onzeker of de schuld kan worden ingeruild voor aandelen, zoals kabelbedrijf UPC en telecombedrijf Versatel dat willen. „Er zijn twee grootaandeelhouders die er beide geen brood meer in zien”, zegt Van Lamoen. „Die doen niet mee. Wat blijft er dan nog over.”

KPNQwest is in de afgelopen jaren van zevenhonderd mensen gegroeid naar ongeveer 2000 nu. Het is de vraag hoe het verder gaat. Voorzitter J. Zuurveld van de Ondernemingsraad maakt zich niet al te veel zorgen. „Mijn indruk is dat het niet dramatisch is allemaal. Het bedrijf zoekt naar een oplossing voor de problemen. Het bericht van woensdag was een update. Wij zijn optimistisch. KPNQwest heeft het moeilijk, maar ik het gevoel dat we er wel uitkomen.”

Vakbond Abvakabo FNV zegt nog niet te zijn ingelicht over een mogelijk naderend faillissement. „Maar als dat ervan komt, gaan wij zeker weer met de directie om tafel zitten”, verzekert bestuurder E. Haneveld. Eerder dit jaar sloten de bonden al een sociaal plan af met KPNQwest over de afvloeiing van enkele honderden personeelsleden. „Maar een faillissement is natuurlijk een heel ander verhaal”, aldus Abvakabo. Slechts een beperkt aantal werknemers van KPNQwest is overigens aangesloten bij een vakvereniging.

Analist J. Versteeg van FDA denkt dat de boedel straks verkocht wordt aan de hoogste bieder. „Er zijn weinig mogelijkheden. Eventuele belangstellenden wachten tot na een faillissement, want krijgen ze het goedkoper in handen.”

Het Amerikaanse Qwest heeft aangegeven geen geld meer te willen en kunnen steken in KPNQwest. KPN zelf wil dat ook niet. „We hebben in april aangegeven dat het ons maximaal 700 miljoen euro kan kosten”, aldus een woordvoerster. Verder wil ze niets zeggen over bijvoorbeeld de aankoop van het netwerk.

KPNQwest was tot vorig jaar een van de parels van telecombedrijf KPN. A. Scheepbouwer maakte in november vorig jaar bij zijn aantreden bekend, dat KPNQwest niet langer van strategisch belang werd geacht voor KPN. Niet lang daarna verkocht Scheepbouwer een belang van 4 procent aan Qwest. KPN heeft nog een belang van 40 procent in het bedrijf en Qwest bijna de helft.

Het koersverloop van KPNQwest lijkt op die van concurrenten Versatel en UPC. Bij de introductie in 1999 deed een stuk 20 euro. De openingskoers was direct 10 euro hoger. Op het hoogtepunt in maart 2000 noteerde KPNQwest rond de 85 euro. Daarna is het vooral bergafwaarts gegaan. Woensdag sloot KPNQwest op 43 eurocenten, bijna 60 procent lager dan de slotkoers dinsdag.