Dat stelden landsadvocaten donderdag voor de Haagse rechtbank tijdens een geding dat het Proefprocessenfonds Clara Wichmann met een aantal vrouwenorganisaties heeft aangespannen tegen de staat.

De eiseressen willen dat de rijksoverheid de subsidie voor de SGP, die ongeveer een miljoen euro bedraagt, stopzet. Ook moet de overheid de partij vragen om haar statuten te wijzigen. Als ze dat niet wil, zou de partij in het uiterste geval ontbonden kunnen worden.

De landsadvocaten veegden donderdag alle argumenten van de aanklagers om de subsidie voor de SGP stop te zetten, van tafel. Ze vinden dat de rechter de overheid niet kan dwingen tot een bepaalde regeling. Dat is een zaak voor de politiek. En die heeft onlangs nog tijdens een debat over grondrechten vastgelegd voorzichtig te willen zijn in zaken waar grondrechten botsen.

De staat vindt dat het Proefprocessenfonds Clara Wichmann en de andere organisaties niet bevoegd zijn om via de rechter een subsidiestop voor de SGP af te dwingen. Zij zijn geen belanghebbenden. Vrouwen met een SGP-achtergrond zijn dat wel, maar die heeft het Proefprocessenfonds Clara Wichmann niet kunnen vinden, ondanks het plaatsen van advertenties. Volgens de landsadvocaten is het „een spijkerhard” uitgangspunt in de rechtspraak dat collectieve actie alleen kan als men een eigen belang heeft.

De eiseressen stelden dat ze dat wel degelijk hebben. De organisaties zeggen op te komen voor het belang van alle vrouwen. Ze vinden dat het verbod op vrouwendiscriminatie zwaarder moet wegen dan de vrijheidsrechten van vereniging, meningsuiting en godsdienst. Ze wezen op de situatie in België en Frankrijk, waar de overheid politieke partijen verplicht evenveel mannen als vrouwen te kandideren.

De Nederlandse overheid is tegen voorschriften voor de samenstelling van kandidatenlijsten, zo bleek uit de inbreng van de landsadvocaten. Zo’n regel vormt een te grote inbreuk op de vrijheid van politieke partijen om op grond van hun eigen criteria kandidatenlijsten vast te stellen.

Dinsdag dagvaardt het Proefprocessenfonds Clara Wichmann de SGP. De eis is dat de SGP vrouwen moet toelaten als volwaardig lid. De rechtbank zal beide processen gezamenlijk behandelen. In verband met vakanties van de rechters zal de uitspraak op z’n vroegst eind augustus volgen.