De bewindslieden hebben dit dinsdag in een brief aan betrokken instellingen geschreven. Aanleiding voor de aanpassing is een oordeel van de Hoge Raad van eind april. De raad stelde dat een rechter alleen een zogeheten voorwaardelijke machtiging tot behandeling mag afgeven als de patiënt inziet dat dit noodzakelijk is.

Nu staat in de wet dat de rechter kan bepalen dat een patiënt gedwongen wordt opgenomen als hij zich niet aan bepaalde voorwaarden houdt. In de meeste gevallen bestaan die voorwaarden uit het gebruik van medicijnen waarmee bijvoorbeeld een psychose onder controle gehouden wordt.

Volgens de Hoge Raad mag een rechter dit alleen opleggen als de patiënt uitdrukkelijk heeft ingestemd met die voorwaarden. Minister Hoogervorst en zijn collega Donner willen die uitdrukkelijke toestemming nu uit de wet verwijderen.

Donner en Hoogervorst willen verder de mogelijkheden tot dwangbehandeling voor mensen in een inrichting verruimen. Op dit moment kunnen patiënten alleen gedwongen behandeld worden als er sprake is van acuut gevaar voor de patiënt of anderen binnen de inrichting. Hoogervorst wil dwangbehandeling ook mogelijk maken als redelijkerwijs aan te nemen valt dat het gevaar op grond waarvan de patiënt in het ziekenhuis moet verblijven niet binnen een redelijke termijn kan worden weggenomen.

De bewindspersonen willen voor 1 juli van de betrokken instellingen horen wat zij van de wetswijzigingen vinden. De vereniging voor familieleden van schizofrenen en mensen met een psychose Ypsilon heeft al eerder laten weten dat de rechter wilsonbekwame schizofrenen moet kunnen dwingen tot behandeling.

Een schizofreen kan aan het begin van een behandeling zelf niet goed inschatten of hij ziek is, dus moet een ander dat voor hem doen, stelde voorzitter B. Stavenuiter van Ypsilon eind april. Pas als de patiënt door medicatie is opgeknapt, kan hij zelf oordelen over verdere behandeling.