De conservatieve Edmund Burke Stichting (EBS) publiceerde onlangs een brochure met een niet mis te verstane boodschap: Stem tegen de Europese grondwet. EBS-voorzitter prof. dr. A. A. M. Kinneging heeft ook kritiek op de constitutie. In tegenstelling tot de Amerikanen hebben Europese politici en staatsrechtgeleerden „te weinig diepgravend over de grondwet nagedacht”, aldus Kinneging op de website van de Universiteit Leiden. „Staatsrechtelijk voldoet de Europese grondwet niet”, luidt zijn vernietigende oordeel.

Toch is zijn advies aan de Nederlandse kiezers om vóór de constitutie te stemmen. „En dan hopen dat er later iets beters van wordt gemaakt”, licht Kinneging toe. „Een grondwet moet er toch komen, want het proces van Europese eenwording moet blijven doorgaan; als Europa geen federale staat wordt, zal Europa de komende jaren marginaliseren.”

Aanvragen
De projectgroep referendum Europese grondwet wordt overstelpt met vragen over de constitutie. De vraag naar een papieren of digitale versie van de grondwet ligt ver boven verwachting. De projectgroep heeft op dit moment 7000 aanvragen gekregen voor een gratis papieren versie van de Europese grondwet en ongeveer 4000 voor een cd-rom met de tekst. De instantie heeft daarom 5000 extra boeken aangevraagd bij de Europese Commissie boven op de 5000 exemplaren die het al ontving. Verder laat de projectgroep zelf 7000 boeken drukken.

Verspilling
Tegenstanders van de grondwet hebben weliswaar hetzelfde eindoordeel over de constitutie, maar ze bekritiseren elkaars werkwijze. De SP riep burgers begin deze week op om de brochure die zij van het kabinet zullen ontvangen, via het antwoordnummer van het ministerie van Binnenlandse Zaken te retourneren aan de afzender. Mensen moeten de regering daarmee duidelijk maken dat zij niet gediend zijn van gekleurde informatie over de grondwet, die ook nog eens betaald is met publiek geld.

Deze actie is de ChristenUnie-jongeren in het verkeerde keelgat geschoten. „De kabinetsfolder is verspilling van belastinggeld, maar de folder retour sturen is dubbele verspilling”, aldus voorzitter Marcel Benard. „Het had de SP gesierd als ze haar eigen antwoordnummer had opgegeven. Nu wordt het protest door de belastingbetaler betaald.”

Vlag
De SGP-jongeren roepen alle burgers op om op 1 juni de Nederlandse vlag uit te hangen als protest tegen de Europese grondwet. Het is hard nodig dat ook buiten de stemlokalen helder wordt dat Nederland niet op de constitutie zit te wachten, vinden de jongeren. De vlag is volgens hen als „nationaal symbool bij uitstek geschikt om Brussel en Den Haag duidelijk te maken dat Nederland zachtjesaan genoeg zelfstandigheid heeft ingeleverd.”

Dierenwelzijn
Voor boeren die nog twijfelen wat zij zullen stemmen, heeft minister Veerman van Landbouw een welgemeend stemadvies: Zeg ja tegen de Europese grondwet. Die is volgens hem goed voor boeren én dieren. De constitutie biedt de gewenste stabiliteit en kordatere politieke besluitvorming voor boerenondernemingen, zei Veerman woensdag in Den Haag, en ook het welzijn van de dieren is daarmee enigszins gewaarborgd.

Een flink aantal dierenwelzijnsorganisaties is juist tegen de grondwet. Het kan altijd beter, gaf Veerman hun een beetje gelijk. Toch is dit „de best denkbare mogelijkheid op dit moment”, aldus de minister. Hij ziet een nee bij het referendum niet zitten. „Dan worden we een uitzondering in de EU.”

Zakmes
De Europese grondwet is volgens minister Donner van Justitie te vergelijken met een Zwitsers zakmes: het geeft ontzettend veel mogelijkheden, maar het gaat niet vanzelf snijden. Met die vergelijking probeerde Donner woensdag in perscentrum Nieuwspoort te Den Haag uit te leggen waarom de Europese grondwet goed is voor Nederland en voor Europa. Volgens Donner kan hij met de constitutie makkelijker grensoverschrijdende problemen als georganiseerde criminaliteit en internationaal terrorisme aanpakken.

Van der Staaij (SGP) en Herben (LPF) lieten zich niet overtuigen. „Met de grondwet krijgt Europa een megalomaan staatsidee”, aldus Van der Staaij. Herben vreest dat de grondwet „de geboorteakte van de Verenigde Staten van Europa” vormt.