Zowel hij als premier Balkenende hielden een toespraak. Ze spraken hun dank uit aan de militairen die zestig jaar geleden Europa bevrijdden.

Bush begon zijn dag met een ontbijt met Balkenende, in hotel Château St. Gerlach in Houthem. Ook hun ministers van Buitenlandse Zaken, Rice en Bot, schoven aan. Rond datzelfde tijdstip was de begraafplaats in Margraten al volgestroomd met duizenden mensen, van wie velen aanstekers, paraplu’s en flesjes met drinken moesten inleveren in verband met de veiligheid. Er waren 10.000 toegangskaarten uitgegeven. Veel bezoekers trokken de verstrekte regenjasjes dankbaar aan, als bescherming tegen het gure weer.

Op de begraafplaats was het ondanks de duizenden aanwezigen rustig. Dat kon niet gezegd worden van de wegen tussen Maastricht en Margraten, enkele uren eerder. Om 05.00 uur werden de toegangswegen naar de begraafplaats afgesloten in verband met de komst van Bush. Veel politiemensen die het verkeer moesten omleiden, kwamen echter uit andere delen van Nederland en kenden de route niet, waardoor er files ontstonden op landwegen en wegen door dorpjes. Daarbij kwam dat geplande parkeerplaatsen niet konden worden gebruikt, omdat de grond te drassig was.

Van de verkeerschaos merkten Bush en zijn vrouw Laura niets. Ze werden in een strak gepland schema in hun eigen, gepantserde limousine naar Margraten gereden. Ze ontmoetten daar onder anderen koningin Beatrix en enkele ministers. Op de Amerikaanse militaire begraafplaats Margraten liggen 8302 Amerikaanse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog begraven.

Even voor 11.00 uur legden Bush en Beatrix ieder een krans. Daarna vlogen twee formaties straaljagers over de begraafplaats. De eerste bestond uit drie Amerikaanse jagers in zogeheten missing man formatie, waarbij een toestel ontbreekt. De andere bestond uit vier toestellen van de Koninklijke Luchtmacht.

Toen de volksliederen waren gespeeld, nam Balkenende als eerste het woord. Hij vergeleek het internationale terrorisme met de terreur van nazi-Duitsland. „We moeten waakzaam blijven. Want we worden opnieuw geconfronteerd met vijanden van vrede die onze rechtsorde willen ontwrichten. De boodschap van deze terroristen is er een van angst en geweld. Onze boodschap is die van dialoog en vrede. Terrorisme zal niet zegevieren. Ook die strijd voeren we samen”, aldus Balkenende.

Hij bedankte verder de Amerikaanse, Britse, Canadese en Poolse soldaten die Europa bevrijdden van nazi-Duitsland in het voorjaar van 1945. „Wij zijn hen meer dankbaarheid verschuldigd dan in woorden is uit te drukken. Zij gaven ons het meest waardevolle geschenk: vrijheid. Ze verdienen groot respect”.

Ook Bush bedankte de militairen die vielen in de strijd tegen de Duitsers en sprak zijn erkentelijkheid uit voor de Nederlandse families die in het najaar van 1945 graven van Amerikaanse soldaten in Margraten adopteerden en voor twintig vrachtwagens vol bloemen voor de eerste Herdenkingsdag zorgden.

Volgens de president is het vrije Europa na de oorlog gebouwd op de moed en offers van de soldaten die het continent hebben bevrijd. Ook de vrije wereld die Bush wil achterlaten is daardoor geïnspireerd. „We stellen ons in dienst van de waarheid: vrijheid is het geboorterecht van de mensheid”. Nu, in de 21e eeuw werken de Amerikanen en Europeanen volgens Bush samen om vrijheid en hoop te brengen in Afghanistan, Irak, Libanon en andere landen in het Midden-Oosten. „Vrijheid is de permanente hoop van de mensheid”.

Na de plechtigheid namen Bush en Beatrix nog even de tijd om handen te schudden met het publiek. Daarna vertrok de president snel naar vliegveld Maastricht Aachen in Beek, waar hij geheel volgens het draaiboek iets na het middaguur opsteeg richting Moskou. Hij was een kleine zeventien uur in Nederland.