Maar de VVD-bewindsman blijft grondig van mening verschillen met de grootste oppositiepartij over de manier waarop dat bereikt kan worden. PvdA-Tweede-Kamerlid Crone wil chippen belonen met 5 cent of een dubbeltje. Zalm zit meer op de lijn van de banken, die contant betalen duurder willen maken.

Dit blijkt uit het antwoord van Zalm op schriftelijke vragen van Crone en uit een rapport over betalingsverkeer dat de VVD-bewindsman naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Als het aantal elektronische betalingen verdubbelt en daardoor het aantal contante transacties vermindert, levert dat een kostenbesparing van 100 miljoen euro op. Een deel daarvan komt terecht bij banken, een ander deel bij de detailhandel. De kostenvermindering van banken en winkels zou kunnen worden gebruikt om efficiënt betaalgedrag van de consument te belonen.

Die voordelen ontstaan echter pas als consumenten meer elektronisch gaan betalen. Daarom noemt Zalm het „denkbaar” inefficiënt betalen duurder te maken en met de opbrengst daarvan elektronisch betalen te stimuleren.

Dat consumenten meer moeten betalen voor betalingsverkeer lijkt op het eerste gezicht niet onredelijk. De direct geheven tarieven dekken de kosten niet. Daar staat tegenover dat banken geen of een lage rente geven op een gewone betaalrekening, rente heffen bij rood staan en het geld bij overboekingen een dagje langer vasthouden dan nodig is, om zo rentevoordeel te behalen. Maar het is volgens Zalm niet uit te sluiten dat in de huidige situatie zakelijke gebruikers opdraaien voor de kosten die voor consumenten worden gemaakt.

Per huishouden komen de totale maatschappelijke kosten voor het betalingsverkeer voor consumenten uit op ongeveer 400 euro. Dat is dan de optelsom van contant betalen, chippen, pinnen en het gebruik van een creditcard. Uit onderzoek blijkt bovendien dat bij bedragen boven 11,63 euro het betalen met chipknip en pinpas de kosten van betalingsverkeer drukt. Dat dit onvoldoende gebeurt, komt volgens De Nederlandsche Bank doordat de kosten onvoldoende zichtbaar zijn voor de gewone consument.

Uit het rapport blijkt ook dat de magneetstrip op de pinpas de achilleshiel is bij het bestrijden van fraude. Criminelen kunnen door het kopiëren van die magneetstrip met valse passen geld opnemen. Er is daarom een opvolger van de bestaande pinpas in de maak, die niet langer een magneetstrip heeft, de zogeheten EMV-chip. Dat zou de nieuwe standaard moeten worden, maar daarvoor moeten dan wel allerlei apparaten worden vervangen.

Over de verdeling van de kosten daarvan kunnen banken, detailhandel en Consumentenbond het niet eens worden. Crone is ook hierover kritisch. Volgens hem zetten banken een rem op nieuwe positieve ontwikkelingen, omdat ze eerst hun bestaande apparatuur willen afschrijven.