Volgens de RVZ is premiedifferentiatie een middel om de solidariteit in de zorg tussen jong en oud, tussen gezond en ziek te behouden. Overconsumptie van zorg moet daarentegen met eigen betalingen worden ontmoedigd. De RVZ wijst ’zorgconsumenten’ op de eigen verantwoordelijkheid.

Verder wil de raad zorg uitdrukkelijk scheiden van de zogenoemde ’services’. Alles wat met zorg te maken heeft, moet in de verzekering blijven, kosten voor wonen, eten en huishoudelijk werk moeten door de gebruiker worden betaald. Ze kunnen hun ziektekostenverzekering aanvullen. De raad suggereert daarbij een omvorming van het spaarloon in zorgsparen.

De raad signaleert dat tussen 1953 en 2003 de zorgkosten van 3,3 naar 12,6 procent van het bruto nationaal product zijn gestegen. De premie werd dus aanzienlijk hoger, maar jongere en gezondere mensen gingen relatief gezien steeds minder zorg gebruiken.

Voor een steeds groter deel zitten de kosten bij een kleine groep, die is aangewezen op intensieve gezondheidszorg. Alleen al in de ziekenhuiszorg kost de duurste 10 procent van de verzekerden 70 procent van het budget, terwijl dat in 1953 nog maar 43 procent was.

Volgens de raad schept de kostenstijging nog een probleem. Extra verdiende euro’s die worden besteed aan zorg, gaan niet naar koopkrachtverbetering of onderwijs. Als de welvaart minder stijgt dan in het verleden, kan dat pijnlijk duidelijk worden.

Want in 2003 ging in Nederland bijna de helft van elke extra verdiende euro naar de gezondheidszorg. Een situatie die bij ongewijzigd beleid vaker zal voorkomen, aldus de RVZ, die een „structureel betaalbaarheidsprobleem" in het verschiet ziet.