Het zou voor Nederland beter zijn als koningin Beatrix meer macht kreeg, luidt een stelling in het RD-onderzoek naar aanleiding van het regeringsjubileum van de vorstin. Veertig procent van de ondervraagde jongeren en 47 procent van de RD-abonnnees is het hier mee eens; 36 procent van de jongeren en 31 procent van de RD-abonnees niet. „De stelling krijgt geen massieve steun, maar het tegendeel ook niet. Het beeld is gemengd”, concludeert Van der Staaij. „Eerlijk gezegd hoeft ook voor mij de huidige situatie niet te veranderen. We kennen in Nederland een getemperde monarchie. De macht van het staatshoofd wordt ingeperkt door de Grondwet. Dat sprak ds. Kersten al aan. Nog steeds heeft de SGP geen enkele behoefte aan een absolute monarchie.”In het publieke debat over de macht van de Koningin voeren „hele of halve republikeinen” de boventoon, aldus Van der Staaij. „Zij vragen zich af: Moet de Koningin wel invloed op de kabinetsformatie hebben? Moet ze wel formeel lid van de regering zijn? Moet ze wel voorzitter van de Raad van State zijn? Republikeinen zagen voortdurend aan de poten van de troon. Om tegenwicht te bieden, zeg ik: Geef haar niet minder, maar eerder wat meer macht.”

Niet dat je daar wonderen van moet verwachten, relativeert de parlementariër. „Het beleid in Nederland zal niet ineens christelijker worden. Daarvoor staat het gedachtegoed van koningin Beatrix waarschijnlijk te ver af van de Oranjes zoals we die in de geschiedenis hebben gekend.”

Van der Staaij meent dat de Koningin haar mogelijkheden om invloed uit te oefenen goed gebruikt. „Ze schroomt niet met individuele ministers te spreken en duidelijke standpunten in te nemen. Onze koningin knipt gelukkig niet alleen lintjes door.”

De Koningin moet onbijbelse wetten weigeren te ondertekenen, luidt een andere stelling in het RD-onderzoek. „Daar heb ik wel sympathie voor”, reageert Van der Staaij. Hij heeft de overgrote meerderheid van de ondervraagden achter zich: 75 procent van de jongeren en 90 procent van de RD-abonnees steunt de stelling. Het kamerlid verwijst naar de Belgische koning Boudewijn die in 1990 twee dagen afstand van de troon deed om een abortuswet niet te hoeven ondertekenen. „Die daad werd juist in reformatorische kring als een goed moreel signaal gezien.”

De politicus pleit ervoor dat koningin Beatrix in voorkomende gevallen eerder haar invloed zal aanwenden. „De vorstin kan beter in het voortraject het maken van een bepaalde wet afraden. Dat voorkomt dat er later allerlei lastige vragen worden gesteld.”

Of koningin Beatrix wel eens op die manier heeft opgetreden, blijft verborgen. „Dat is het geheim van het paleis. We weten wel dat ze wetten voor abortus, euthanasie en het homohuwelijk heeft ondertekend. Het gaat te ver om daaruit te concluderen dat de Koningin voorstander van al die zaken is, maar in ieder geval had ze geen onoverkomelijke principiële bezwaren.”

Dit is het tweede artikel in een serie over de RD-enquête naar aanleiding van het ambtsjubileum van koningin Beatrix. Woensdag deel 3.