Scheltema voelde zich als „een vrouwelijke Daniël in de leeuwenkuil” toen ze donderdagavond kwam spreken op een bijeenkomst van de florerende SGP-studievereniging Kernpunt in Capelle aan den IJssel. Voor een gehoor van meer dan vijftig staatkundig gereformeerde jongeren mochten het D66-kamerlid en A. Weggeman, wetgevingsjurist bij de Raad van State, hun licht laten schijnen over botsende grondrechten. Thema van de avond: ”Belijd je geloof en discrimineer niet.”

Grondrechten kunnen botsen. In onze maatschappij dreigen daardoor groepen mensen te worden buitengesloten, betoogde Weggeman. „Christenen worden gedwongen een tweede persoonlijkheid te ontwikkelen. Wat wij in ons privé-leven afwijzen, mogen wij in het openbaar niet bekritiseren. We staan met onze rug tegen de muur en met een pleister op de mond. Als je het verkeerd treft, heb je zo een gerechtelijke procedure aan je broek.”

Het probleem is voor de wetgevingsjurist dat artikel 1 van de Grondwet, het antidiscriminatiebeginsel, steeds meer als „supergrondrecht” gaat functioneren. De achtergrond van deze ontwikkeling is volgens hem allereerst dat er de afgelopen jaren in de Nederlandse samenleving steeds minder waardering is voor het christelijk geloof. „Mensen begrijpen onze drijfveren en motieven niet meer.” Verder is het historisch besef grotendeels verdwenen. „Men weet niet meer dat de vrijheidsrechten in Nederland heel nauw samenhangen met en voortkomen uit de vrijheid van godsdienst.”

Belangrijk is vervolgens ook dat het gelijkheidsbeginsel het eerste artikel van de Grondwet is geworden. „Politici mogen dan zeggen dat dit geen rangorde impliceert, veel mensen vatten het toch zo op.” Ten slotte heeft het beleid van de paarse kabinetten de botsing van grondrechten bevorderd. „Door de euthanasiewet is het voor veel verzorgenden steeds moeilijker geworden te functioneren.”

Waar Weggeman verschillende praktijkvoorbeelden noemde van botsende grondrechten, met name het recht op gelijke behandeling tegenover de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting, liet hij het SGP-standpunt over de vrouw buiten zijn betoog. In de discussie bleek waarom. „Daar is geen sprake van botsende grondrechten. Grondrechten hebben betrekking op de relatie tussen overheid en burger, niet op de relatie tussen burgers onderling. Daar komt nog bij dat je gelijke gevallen inderdaad gelijk moet behandelen, maar het discussiepunt is hier nu juist of je wel over gelijke gevallen kunt spreken.”

Scheltema, destijds woordvoerder voor haar partij in het debat over de Algemene wet gelijke behandeling, was het hier hartroerend mee oneens. „Hier is wel degelijk sprake van een botsing van grondrechten. Partijen hebben een publieke functie. Zo bezien heeft de overheid er belang bij dat partijen algemeen aanvaarde normen en democratische rechten respecteren.”

Volgens het D66-kamerlid zou de overheid een partij die vrouwen uitsluit in principe kunnen verbieden. Of op zijn minst stevig aanpakken. „Dat onze overheid dat niet doet, heeft zo z’n redenen. We zijn in dit land heel voorzichtig met het verbieden van partijen. Daarbij komt dat de SGP een alom gewaarde partij is, die al jarenlang participeert in onze democratie. Met die terughoudende opstelling van staatssecretaris Verstand ben ik het helemaal eens. Het zou het beste zijn als de SGP door interne discussie tot het inzicht zou komen dat zij haar vrouwenstandpunt moet wijzigen.”

En als dat niet gebeurt? „Stel dat uit een enquête blijkt dat 98 procent van de SGP-vrouwen helemaal geen verandering van het partijstandpunt wíl. Zegt u dan: Oké, dan moeten ze het zelf maar weten?” vroeg iemand uit de zaal. Scheltema probeerde zich eruit te redden: „Zoals u het nu stelt, is het niet helemaal eerlijk. Veel hangt ervan af hoe je de enquête houdt. Stel je alleen maar de vraag of het vrouwenlidmaatschap gewenst is óf laat je als SGP-mannen zien dat het je ernst is. Dat je werkelijk van plan bent de vrouwen toe te laten. Je zult eens zien: dan stromen ze wel degelijk toe.”

De tegenwerping dat momenteel slechts een handjevol vrouwen lid is, maakt op het D66-kamerlid geen indruk. „Natuurlijk, dat is het beperkte lidmaatschap. Daar zou ik ook geen zin in hebben!”

Hoewel ze zelf de SGP niet wil dwingen tot verandering, gelooft ze vast dat de druk vanuit politiek en samenleving zal toenemen. „Alle partijen in de Tweede Kamer vinden het steeds onbegrijpelijker. Er ontstaat steeds meer boosheid. De SGP isoleert zich hiermee. Bovendien wordt de kans steeds groter dat internationale verdragen de partij gaan dwingen zich aan te passen.”