Chirac pleit op televisie voor ja-stem EU-grondwet
Ruim twee uur lang heeft president Chirac van Frankrijk gisteravond voor de televisie een pleidooi gehouden om de Fransen ertoe te bewegen tijdens het referendum over de Europese grondwet, op 29 mei, ja te stemmen.
Tijdens de tv-uitzending, die op het tijdstip met de meeste kijkers werd uitgezonden, ging Chirac twee uur lang in debat met 83 zorgvuldig geselecteerde Fransen tussen de 18 en de 30 jaar. Het was de eerste keer dat hij openlijk campagne voerde voor de Europese grondwet, die door alle 25 EU-lidstaten moet worden geratificeerd alvorens van kracht te worden.
Volgens veel commentatoren ging Chirac echter op weinig overtuigende wijze in op de vragen van het publiek. Dat legde hem, ondanks de verwachtingen, het vuur zeer na aan de schenen.
Chirac verklaarde niet af te zullen treden als een meerderheid van de Fransen tijdens het referendum op 29 mei nee tegen de grondwet zegt. Chirac had eerder dit jaar besloten de nieuwe wet voor te leggen aan de Fransen. Toen hij dat besluit nam was 40 procent tegen, maar volgens peilingen is inmiddels een meerderheid geen voorstander.
„Als Europa mee wil doen in de vaart der volkeren, moet het georganiseerd zijn. Daarvoor is die grondwet nodig”, legde de president uit. De Fransen moeten ook ”oui” zeggen wil Frankrijk zijn gewicht binnen de Unie niet verliezen, stelde Chirac. „Dat gebeurt wel als we het zwarte schaap zijn dat met een nee alles blokkeert.” Volgens de Franse president is het ondenkbaar dat er een heronderhandeling komt over een nieuw ontwerp.
De laatste opiniepeilingen geven nee 55 procent van de stemmen. Een groeiend aantal Fransen lijkt graag tegen alles te stemmen wat Chirac of diens premier Jean-Pierre Raffarin hun voorlegt, menen waarnemers. Tegenstanders van de regeringspolitiek noemen het referendum een „Raffarindum” en hopen met een ”non” de centrumrechtse regering te ondermijnen.
Chirac schreef die tegenstand echter toe aan een gebrek aan kennis over het onderwerp, wisselend Frans humeur over binnenlandse, vooral sociale problemen en vrees voor de toekomst. „Wees niet bang”, haalde hij tot tweemaal toe de inmiddels beroemde zinsnede van de twee weken geleden overleden paus Johannes Paulus II aan.
Een direct antwoord op vragen over het voordeel dat de Fransen bij deze grondwet hebben, ging Chirac evenwel dikwijls uit de weg. Dat gold bijvoorbeeld de verplaatsing van Franse bedrijven naar de nieuwe, goedkopere Oost-Europese EU-landen, en daarmee verlies aan arbeidsplaatsen in Frankrijk. Hetzelfde betrof de overspoeling van de Franse markt met Oost-Europese producten.
„Tot nu krijgen wij in het kader van de Europese landbouwpolitiek 10 miljard euro subsidie van Europa. Als we nee zeggen, is dat verder moeilijk te verdedigen”, hield hij de boeren niettemin voor. Blijkens opiniepeilingen is 69 procent van hen tegen de grondwet.
Wat de richtlijn-Bolkestein over vrij dienstenverkeer in Europa betreft: die is volgens Chirac definitief op de helling, „want voor Frankrijk en de Europese Raad niet aanvaarbaar omdat die alle sociale verworvenheden naar beneden trekt.” Bolkestein zelf heeft vorige week in Frankrijk gezegd dat zijn richtlijn allesbehalve van de baan is en hoogstens geamendeerd kan worden.