Dat zei klinisch psychologe dr. J. C. Hees-Stauthamer donderdag in Zwolle tijdens een congres van het lectoraat Samenlevingsvraagstukken van de Gereformeerde Hogeschool, de Christelijke Hogeschool Ede en Driestar educatief over kind en echtscheiding.

Hees noemde het jonge gegeven dat kinderen van gescheiden ouders korter leven ernstig. „Maar het is ook logisch. Het immuunsysteem is gevoelig voor emotionele zaken.” Ze constateerde dat kinderen van gescheiden ouders drie keer zo vaak depressief zijn als andere kinderen en twee keer zo vaak gedragsstoornissen vertonen.

Ook gezinssocioloog prof. dr. C. de Hoog van Wageningen Universiteit constateerde dat uit onderzoeken blijkt dat „kinderen van ruziemakers” het ergst lijden. „Een kwart van hen krijgt problemen.” Overigens gaat het met kinderen van wie de vader zich na scheiding niet meer met zijn kinderen wil bemoeien gemiddeld even goed als met kinderen met twee ouders.

Goede afspraken over de omgangsregeling zijn van belang, stelde Hees. „Als kinderen dan weer hier, dan weer daar naartoe moeten gaan, is dat een soort lat-relatie. In een lat-relatie bij volwassenen duurt het twee jaar voordat mensen kiezen of ze bij elkaar gaan wonen of niet. Maar bij kinderen duurt dit jaren en jaren. Daardoor ontstaan hechtingsstoornissen.”

Ouders moeten bij een scheiding in een „paraplugesprek” aan hun kinderen vertellen waarom ze gaan scheiden, aldus Hees. „Echtscheiding komt voor kinderen bijna altijd als een verrassing, ook bij spanningen en geweld thuis. Bovendien geven kinderen tot en met 6 jaar altijd zichzelf de schuld van de scheiding.” Vragen aan kinderen of zij willen dat hun ouders gaan scheiden, heeft volgens haar geen zin. „Dat willen ze niet, behalve als er sprake is van incest, geweld en ernstige psychische problemen.”

Hees noemde het niet erg als kinderen rond hun twaalfde bij hun vader willen wonen in plaats van bij hun moeder. „Dan hebben die moeders het fantastisch gedaan. Bij pubers zijn moeders uit en vaders in. Een vader is meestal avontuurlijk en uitdagend.”

Bij hooglopende conflicten rond de echtscheiding is er vaak bij een of beide partners sprake van een gebrekkig zelfbeeld. Hees pleitte er daarom voor eerst de ouders te onderzoeken in plaats van het kind.

Mr. H. Th. Pos, strafrechter en bestuurslid van de Stichting voor Gereformeerd Jeugdwelzijn, zou graag zien dat er vaker gekozen wordt voor scheiding van tafel en bed. Die vorm van scheiden is minder ingrijpend. Hij noemde het een uitdaging voor kerken en christelijke organisaties om relatiewinkels te starten „waar je een gratis informatiepakket kunt aanvragen over wat je kunt doen om de relatie te verbeteren.” Dit als tegenhanger van de in opkomst zijnde echtscheidingswinkels.

De Hoog becijferde dat echtscheidingen 2 miljard euro per jaar kosten, „aan bijstand, extra woonvoorzieningen en juristerij.” Hij pleitte voor invoering van het vak opvoed- en relatiekunde op school, verplichte mediation (bemiddeling), overheidsvoorlichting over het huwelijk en versoepeling van het ouderschapsverlof. Hij juicht toe dat zowel in de wetsvoorstellen van minister Donner van Justitie als die van VVD-kamerlid Luchtenveld de blijvende gelijkwaardig van ouders is gewaarborgd. Ook staat hij achter Donners voorstel de flitsscheiding af te schaffen.