Mens & samenlevingLeven en welzijn

Lichtpuntjes voor een eenzame samenleving

De westerse mens is eenzamer dan ooit. Verrassend detail: rond de veertig voelen mensen zich het meest alleen. In ”Survivalgids voor de eenzaamste eeuw” analyseert psycholoog Lennard Toma het probleem en draagt hij –soms verrassend simpele– oplossingen aan.

24 May 2025 14:19Leestijd 4 minuten
beeld iStock
beeld iStock

Natuurlijk, ook ouderen zijn eenzaam, haast Toma zich te zeggen. Ruim 9 procent van de ouderen zegt sterk eenzaam te zijn. En wat dacht je van jongeren, de groep waarvan je bij uitstek denkt dat contact maken nog vanzelf gaat. Die zitten op 12 procent. Maar de 35- tot 45-jarigen spannen met 14 procent de kroon.

Het is geen vrolijke boodschap die de populaire publiekspsycholoog brengt, maar dat weerhoudt hem er niet van om een positief getint boek neer te zetten. Dat wil niet zeggen dat hij het probleem bagatelliseert. Helder zet hij uiteen hoe mensen letterlijk ziek worden van eenzaamheid.

Begin er eens mee om mensen op straat consequent gedag te zeggen, adviseert Toma. Hij deed het zelf ook. Eerst voelde het ongemakkelijk, maar zeker toen hij merkte dat hij langzaam maar zeker respons kreeg op zijn pogingen, besefte hij de kracht ervan.

Hallo zeggen tegen voorbijgangers is belangrijk. Niet alleen voor de ander, maar ook voor jezelf. Het kan na korte of langere tijd zomaar de mogelijkheid scheppen om mensen wat beter te leren kennen en wat dichter bij hun hart te komen. En dat is een kans die we, zeker als christen, nooit zomaar voorbij mogen laten gaan.

Wie eenzaamheid te lijf wil gaan, zal eerst moeten investeren in een beter begrip van zichzelf en de ander, leerde Toma. Die kennis wil hij zijn lezer ook bijbrengen aan de hand van de Hexaco-persoonlijkheidstest, die een stuk dieper gaat dan de beter bekende, maar minder uitgebreide Big Five.

Als je van jezelf weet of je introvert, extravert, goudeerlijk of achterdochtig bent en die eigenschappen ook bij je naasten kunt herkennen, zal het makkelijker zijn eenzaamheid aan te pakken, betoogt Toma. Meer begrip opent de weg naar meer verbinding en dat levert weer minder eenzaamheid op.

Na die zelfreflectie –een onlinetest laat zien waar je zelf staat op de persoonlijkheidsladder– is het tijd om de nek uit te steken. Het is de kunst om altijd een stap naar de ander toe te zetten, zegt Toma. Ook in je meest intieme relaties. Doe je dat niet, dan ligt een houding van oog om oog en tand om tand op de loer, zelfs als je dat helemaal niet wilt.

Wie zelf eenzaam is, krijgt het simpele advies de telefoon te pakken en een oude kennis op te bellen

Wie zelf eenzaam is, krijgt het simpele advies de telefoon te pakken en een oude kennis op te bellen. Echt bellen dus en niet even snel een berichtje sturen. Dat kan ongemakkelijk lijken, omdat je het gevoel hebt de ander al veel te lang te hebben verwaarloosd. Toch is de kans groot dat die persoon het heel leuk vindt dat je contact zoekt en graag weer eens af wilt spreken. Toma kan het weten, hij vatte zelf al diverse keren de koe bij de horens.

Naast schrijver is Toma ook podcastmaker. Samen met zijn vriend Thijs Launspach maakt hij de podcast ”Normale mensen bestaan niet”. Daarin proberen ze elke week een vraag te beantwoorden die een link heeft met de psychologie.

Recente afleveringen zijn ”Waarom voel je je zo aangevallen?” en ”Zijn psychologische labels eigenlijk wel nuttig?”. Stuk voor stuk praktische en doordachte afleveringen die prettig luisteren.

Eind vorige maand probeerden beide mannen de vraag ”Waarom is Andrew Tate zo populair?” te beantwoorden. Deze Amerikaanse influencer, die een ongezonde nadruk legt op het begrip mannelijkheid, slaagt erin veel jonge mannen neer te laten kijken op vrouwen.

Het is enerzijds een waardevolle en leerzame aflevering waarin Toma en Launspach vanuit hun eigen leven laten zien dat het helemaal niet zo makkelijk is om in de huidige feministisch getinte samenleving te ontdekken wat er als jonge man van je wordt verwacht. Helaas uiten ze hun frustratie op de in hun ogen te zot voor woorden zijnde gedachtespinsels van Tate door een aantal keren de Naam van God te gebruiken als krachtterm.

> podcastluisteren.nl/pod/Normale-Mensen-Bestaan-Niet

Survivalgids voor de eenzaamste eeuw, Lennard Toma; uitg. Balans; 232 blz.; € 21,99

Vond je dit artikel nuttig?

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer