Het overgrote deel van de brandweerkazernes beschikt niet over een vaste noodstroomvoorziening. Ruim 80 procent van de brandweerposten heeft geen vast noodaggregaat, blijkt uit een inventarisatie van dagblad Trouw waarvoor 19 van de 25 veiligheidsregio’s cijfers aanleverden.

Met name vrijwilligerskazernes beschikken niet over noodstroom. Daarnaast zijn bij de veiligheidsregio’s zorgen over de bereikbaarheid van hulpverleners als het communicatienetwerk uitvalt tijdens een grootschalige uitval van elektriciteit.

De verschillen tussen regio’s zijn groot. In de veiligheidsregio Brabant Zuidoost heeft bijvoorbeeld maar één van de 37 kazernes een vaste noodaggregaat, terwijl in de regio Twente ruim de helft van de brandweerposten over noodstroom beschikt. Sommige kazernes hebben wel een aansluiting voor een generator, een contract voor levering van een tijdelijke noodaggregaat of een voertuig met een aggregaat.

Zorgen over communicatie

„Het is zeer zorgelijk en sluit aan bij ons eigen voorlopige beeld”, zegt Jaap Donker, directeur van de Veiligheidsregio Utrecht en landelijk portefeuillehouder weerbaarheid in reactie op de cijfers. „Onze hulpdiensten kunnen niet goed optreden bij een langdurige stroomuitval. Bij een lokale storing kunnen we vaak bijspringen met een kazerne in de buurt, maar we zijn niet toegerust voor grote regionale en landelijke storingen.”

Hij vergelijkt de situatie met een vliegtuig dat neerstort. „Wanneer dat gebeurt is het belangrijk om eerst jezelf als hulpverlener een zuurstofmasker toe te dienen, voordat je anderen kunt redden. Zonder stroom kunnen we al heel snel veel van onze systemen niet meer gebruiken en er dus niet goed zijn voor het redden van inwoners en het blussen van branden.”

Er zijn bijvoorbeeld zorgen over het communicatienetwerk waarmee hulpverleners elkaar en de meldkamer kunnen bereiken. „Het netwerk is kwetsbaar”, zegt Donker. „Er is een zeer beperkte back-up, maar voor langere en grootschaligere stroomuitval is meer nodig. We denken daarbij onder andere aan een eigen analoog communicatienetwerk waarop we kunnen terugvallen.”

Aggregaten aanschaffen

Veel veiligheidsregio’s hebben contracten met leveranciers voor de levering van tijdelijke noodaggregaten. Eén van die regio’s is Amsterdam-Amstelland, waar 5 van de 19 brandweerposten zijn uitgerust met een noodstroomvoorziening. Een aantal kazernes heeft wel een aansluiting voor een aggregaat.

„We hebben voor sommige locaties contracten met aanbieders van aggregaten die ze binnen een paar uur kunnen leveren, maar die zijn niet berekend op zo’n grootschalige stroomuitval zoals we hebben gezien in Spanje en Portugal”, zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. „Immers, als allerlei organisaties met contracten tegelijkertijd een aggregaat willen, dan is het de vraag of er genoeg zijn en wat zo’n contract dan waard is.”

Een aantal veiligheidsregio’s overweegt om extra aggregaten aan te schaffen. „Dreigingen zijn veranderd en het scenario van een langdurige en landelijke stroomuitval is reëel”, zegt Jaap Donker van de veiligheidsregio’s. Volgens hem moeten daarom alle 965 brandweerkazernes in Nederland een noodstroomvoorziening en onder andere ook noodcommunicatie krijgen om klaar te zijn voor stroomuitvallen. Die investering is ook nodig vanwege de rol die brandweerposten krijgen in een netwerk aan noodsteunpunten.