Voormalig D66-leider en schrijver Jan Terlouw overleden
Oud-D66-leider, voormalig schrijver en natuurwetenschapper Jan Terlouw is op 93-jarige leeftijd overleden. Hij stierf in het bijzijn van zijn familie, laat zijn dochter Sanne Terlouw vrijdag aan het ANP weten. Hij is kort ziek geweest.
Kernfysicus, D66-voorman en kinderboekenschrijver, Jan Cornelis Terlouw was het allemaal. Toch zullen veel mensen bij zijn naam meteen denken aan het ‘touwtje uit de brievenbus’. Met zijn betoog in De Wereld Draait Door over het verdwenen vertrouwen in de samenleving wist hij eind 2016 op 85-jarige leeftijd bij veel kijkers een gevoelige snaar te raken.
Terlouw mocht toen al lang met pensioen zijn, uit beeld was hij nog niet. Zo gaf hij lezingen en schreef hij met zijn dochter Sanne meerdere delen van de detectiveserie Reders & Reders. Maar de meeste mensen zullen de schrijver Terlouw kennen van de kinderboeken Oorlogswinter en de Koning van Katoren. Voor beide ontving hij een Gouden Griffel voor het beste jeugdboek. Ook werden de boeken verfilmd. Met twintig jeugdboeken op zijn naam, kondigde Terlouw begin 2021 te stoppen als schrijver.
Politieke carrière
Naast schrijver was Terlouw jaren actief in de politiek. In 1973 volgde hij Hans van Mierlo op als D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Het was Terlouw die het destijds weggezakte D66 uit het slop trok. In 1981 haalde de partij een recordaantal van zeventien Kamerzetels. Hij kwam daarop het tweede kabinet-Van Agt binnen als vicepremier en minister van Economische Zaken.
Maar al gauw kwam de partijleider erachter dat D66 een partij van hoge pieken en diepe dalen was. Van de zeventien zetels waren er een jaar later nog maar zes over. „Ik had het helemaal gehad”, blikte Terlouw later terug op de teloorgang van zijn partij. „Toen dacht ik: ik ben misschien wel meer een bestuurder dan een politicus.” Toch bleef hij actief bij D66. Tot op hoge leeftijd verscheen hij op het partijcongres.
Na zijn vertrek uit de politiek werd Terlouw secretaris-generaal van de Europese Conferentie van Transportministers. Van 1991 tot 1996 was hij commissaris van de Koningin in Gelderland, waar hij in 1995 kwam te staan voor wat hij zelf de moeilijkste beslissing in zijn loopbaan noemt. Het waterpeil van Rijn en Waal was zo hoog gestegen dat op zijn gezag een kwart miljoen Gelderlanders hun huis moesten verlaten. Daarna was hij nog een paar jaar lid van de Eerste Kamer.
De laatste jaren maakte Terlouw zich hard voor een betere wereld. Ter ere van zijn inzet wordt in Deventer sinds 2017 jaarlijks de Jan Terlouw Lezing georganiseerd. Doel ervan is om het publiek tot actie te bewegen voor een duurzame wereld, met het gedachtegoed van Jan Terlouw als uitgangspunt.
Reacties op overlijden
„De zachte stem van Jan Terlouw liet niemand onberoerd”, aldus minister-president Dick Schoof. „Het is verdrietig dat die niet meer gehoord zal worden. Staatsman, kinderboekenschrijver, natuurkundige, beminnelijk bovenmeester van Nederland - hij was het allemaal.”
„Met zijn verhalen en liefdevolle aandacht wist hij ons te raken. Zijn leven is een onmisbaar hoofdstuk in de geschiedenis van D66 en een blijvende inspiratie. Met de stem en de idealen van Jan in onze gedachten, blijven we strijden voor wat hem zo dierbaar was: zorg voor de aarde en zorg voor elkaar, in het belang van generaties die na ons komen”, aldus D66-leider Rob Jetten.
Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix hebben op Instagram een eerbetoon aan Jan Terlouw gedeeld. „Wij herinneren ons Jan Terlouw als een man die van mildheid, menselijkheid en mededogen zijn kracht maakte”, schrijven ze.
„Een bevlogen, betrokken en altijd vriendelijke schrijver die velen heeft geïnspireerd.” Zo omschrijft Jesse Goossens, uitgever kinder- en jeugdboeken van uitgeverij Lemniscaat, de overleden Jan Terlouw. „Hij is een van de auteurs die de jeugdliteratuur op de kaart heeft gezet.”