Het Ctgb, wat staat voor College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, doet dat in een recente brief aan landbouwminister Femke Wiersma. Het tv-programma Zembla berichtte er woensdag over.

Zembla doet al jaren onderzoek naar de onkruidverdelger glyfosaat, beter bekend onder de merknaam Roundup. De toelating daarvan op de Europese markt werd in 2023 met tien jaar verlengd. Instituten uit vier landen, waaronder het Nederlandse Ctgb, oordeelden destijds dat glyfosaat veilig is.

Toch ligt het onkruidmiddel onder vuur. In 2015 bestempelden specialisten van de wereldgezondheidsorganisatie WHO en het internationaal agentschap voor kankeronderzoek IARC glyfosaat als „waarschijnlijk kankerverwekkend”. Andere wetenschappers van de WHO en de wereldvoedselorganisatie FAO spraken dat echter tegen. Ook de toezichthouders op voedselveiligheid in Amerika (EPA) en Europa (EFSA) zien geen bewijs voor schadelijke effecten.

Lees ook

Glyfosaat verliest ‘schoon’ imago

Zembla bracht vorig jaar naar buiten dat het Ctgb bij de beoordeling van door fabrikanten aangeleverde proefdierstudies naar kanker een statistische toets gebruikt, die volgens sommige wetenschappers niet de beste is. Een van de critici is prof. Geert de Snoo, hoogleraar milieubiologie in Leiden, die in het verleden zelf ook zitting had in het Ctgb.

Eenzijdig toetsen

De kritiek draait om de vraag of je alleen moet kijken of een stof kanker kan veroorzaken (”eenzijdig toetsen”) of ook moet meenemen dat blootstelling aan zo’n stof soms als bijeffect heeft dat het kanker juist onderdrukt – anders gezegd: een medicinale bijwerking heeft (”tweezijdig toetsen”). Volgens De Snoo is het in het laatste geval mogelijk dat een kankerverwekkend effect van een stof over het hoofd wordt gezien.

Internationale richtlijnen staan beide manieren van aanpak toe. Het Ctgb koos tot nu toe voor tweezijdig toetsen, maar na een bijeenkomst met kritische wetenschappers in februari vindt de waakhond dat eenzijdig toetsen het uitgangspunt moet zijn. Samen met volksgezondheidsinstituut RIVM gaat het Ctgb bij de Europese koepelorganisatie EFSA pleiten voor „aanscherping” van de internationale regels.

In de brief aan de minister benadrukt het Ctgb dat „een conclusie over de kankerverwekkende eigenschappen van een stof niet alleen afhankelijk is van de statistische toetsing”. En, zo schrijft het college, „een andere manier van toetsen leidt niet automatisch tot een andere conclusie”.

Wordt het glyfosaatdossier opnieuw bekeken? Nee, zegt Ctgb-woordvoerder Hans van Boven desgevraagd. „De toelating is een besluit van de Europese Unie. Pas bij een eventuele volgende verlenging komt er een herbeoordeling.”

Overigens is glyfosaat internationaal voorafgaand aan de verlenging van 2023 ook via eenzijdige toetsing beoordeeld. „Dat gaf geen andere uitkomst.”