Is de huur te hoog? Vinden potentiële huurders het spannend omdat hun buren misschien onverwacht en ‘raar’ kunnen reageren? Waarschijnlijk is het een combinatie van die twee factoren waardoor potentiële huurders niet in de rij staan voor een spiksplinternieuw luxeappartement in Nijmegen.

In een nieuw appartementencomplex in Nijmegen komen binnenkort 29 mensen met een psychische kwetsbaarheid in kleine woongroepen te wonen. Denk aan mensen met een persoonlijkheidsstoornis, depressie of een gevoeligheid voor psychoses. Het zijn cliënten van RIBW Nijmegen & Rivierenland, een regionale instelling voor begeleid en beschermd wonen.

In het gebouw zijn ook een paar van de vrij ruime appartementen beschikbaar voor buurtverbinders: huurders die zo’n twee dagdelen in de week iets willen betekenen voor hun medebewoners of contact met ze maken. Buurtverbinders helpen niet alleen, ze betalen ook gewoon huur. En die is niet mis: 1475 euro per maand.

Buurtverbindbonus

„Een sociaal hart is vast niet afhankelijk van de hoogte van je inkomen”, gelooft RIBW-bestuurder Caroline Truijens. Toch blijkt dat de potentiële huurders –zelfs in deze tijden van woningnood– niet in de rij staan. Om alsnog buurtverbinders te vinden, is een huurtegemoetkoming in het leven geroepen van 150 euro per persoon, of 300 euro voor wie samenwoont en samen aan de slag wil.

De huurders worden gezocht en gescreend door de organisatie Butterfly Effect. „Iemand die denkt op deze manier snel aan een huurwoning te komen, moeten we teleurstellen. Wij zoeken mensen die echt wat willen betekenen”, zegt oprichter Stijn van Kreij.

Butterfly Effect werft nu ruim drie jaar buurtverbinders, onder meer voor wooncomplexen met ouderen (met of zonder dementie) of bewoners met een beperking. Er wonen nu zo’n zeventig buurtverbinders op tien verschillende locaties. Hun aantal groeit. Butterfly Effect werkte tot nu toe samen met zorgorganisaties en woningcorporaties, en nu dus voor het eerst met een commerciële verhuurder. Van Kreij: „We willen mensen met verschillende inkomens betrekken bij onze projecten.”

Stigma

Bij de meeste complexen waren de buurtverbinders snel gevonden. Zoals Charly van den Braak (38), die sinds dit voorjaar bij een wooncomplex voor ouderen in Vught woont. Door omstandigheden moest ze vrij plotseling op zoek naar andere woonruimte. „Ik had al vaker over Butterfly Effect gelezen en ik vind het een mooi idee. Ik heb altijd al veel met ouderen gehad en wil graag iets doen om bijvoorbeeld eenzaamheid te voorkomen.” Van den Braak huurt via de betrokken zorgorganisatie, dus niet al te duur. Buren uit de geestelijke gezondheidszorg (ggz) zou ze best spannend vinden, geeft ze toe. „Ik weet niet of dat bij mij zou passen.”

„Er kleeft een stigma aan mensen met een psychische kwetsbaarheid”, weet RIBW-bestuurder Truijens. „Dat maakt het wellicht lastiger om buurtverbinders te vinden. Ik vind het wel belangrijk om te proberen en te kijken hoe het gaat. Onze bewoners hebben ook behoefte aan sociaal contact en onverwachte ontmoetingen, die het leven kleur geven en wat mooier maken. Ik ken de bewoners, zij veroorzaken geen problemen.” De begeleiders van de RIBW zijn volgens Truijens altijd beschikbaar, mocht er toch iets aan de hand zijn. Want de buurtverbinders zijn nadrukkelijk geen hulp- of zorgverleners: ze zijn een goede buur.

De inzet van de buurtverbinders is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Ze tekenen een zogenoemde buurtverbindersovereenkomst, gekoppeld aan de huurovereenkomst. Wat wordt er precies van hen verwacht? Dat valt volgens Van Kreij niet vast te leggen in uren of taken. „We sturen op principes zoals verbinding, waardering en toevallige ontmoeting. Af en toe koffiedrinken, samen boodschappen doen of misschien tuinieren. Het moet ontstaan en niet door ons worden opgelegd.”

Grenzen stellen

Aan tijd klokken doet Van den Braak niet. „Je voelt het aan wanneer iemand behoefte heeft aan een kop koffie. En dan ben ik er.” Als ze met hond Fritz op het veldje bij haar huis speelt, komt een buurman op leeftijd aangesneld: of zijn kleinkinderen ook een balletje mogen gooien. Algauw komen meer bewoners een praatje maken. Van den Braak lacht: „Even gauw de hond uitlaten is er meestal niet bij.”

Er zijn steeds meer woonconcepten waarbij het omzien naar buren een rol speelt. Bij mensen met psychische problemen gebeurt dit nog niet vaak. „Je moet je grenzen kunnen stellen en stevig in je schoenen staan”, zegt Van Kreij. „Maar dat geldt eigenlijk altijd.” Een coach van Butterfly Effect houdt contact en komt regelmatig langs. Als iemand na een tijdje de rol als buurtverbinder niet wil of kan waarmaken, dan moet diegene plaatsmaken. Van Kreij: „We zetten niemand op straat, maar we begeleiden de buurtverbinder dan naar andere woonruimte.”

Binnenkort is er een avond voor geïnteresseerden in het project in Nijmegen, de eerste aanmeldingen zijn al binnen. Truijens heeft goede hoop dat het met de juiste informatie en een tegemoetkoming in de huurkosten gaat lukken. „Onbekend maakt onbemind. Ik denk dat wanneer mensen kennismaken met onze bewoners, ze er al heel anders naar kijken.”