Het moet afgelopen zijn met de relletjes tijdens de jaarwisseling, oordeelde burgemeester F. Buijserd bij zijn aantreden in 2003. Maar sommige inwoners van Veen oordeelden anders. De burgemeester ontving bedreigingen. Twee oldtimers uit zijn privé-collectie gingen in vlammen op. ”Buijserd is next”, was de veelzeggende tekst bij een omgezaagde boom. Rond de laatste jaarwisseling hield de burgemeester een ware legermacht aan politiemensen paraat. Inwoners van Veen mochten zich rond middernacht niet op straat begeven, en ook in de rest van het dorp golden restricties. Veen kwam landelijk in het nieuws.

Woensdag presenteerde een onderzoekscommissie een rapport naar aanleiding van de nu al jaren voortdurende ongeregeldheden. Veen is een dorp apart, constateerde opsteller dr. E. J. van der Torre van het instituut voor veiligheids- en crisismanagement COT. „Er wonen mensen die de handen uit de mouwen steken, die zichzelf wel redden. Die zelfstandigheid brengt ook antioverheidssentimenten met zich mee.”

De interne verdeeldheid in Veen werkt ook niet mee, aldus Van der Torre. „Dat zie je op religieus gebied, maar ook wat het stoken betreft. Een kleine groep wil door, de meeste mensen in het dorp willen stoppen.” Veen is daarnaast een erg gesloten gemeenschap, oordeelde de onderzoeker. „Als er problemen zijn, wordt de schuld sterk extern gezocht, vooral bij personen die de overheid vertegenwoordigen. Dan kom je al gauw bij politiemensen en de burgemeester terecht.”

Een van de aanbevelingen van het rapport luidde dan ook dat het beleid gedepersonaliseerd moet worden. De burgemeester vertegenwoordigt de aanpak immers niet in zijn eentje. Extra ambtelijke ondersteuning zou de gemeente volgens het COT best kunnen gebruiken. Buijserd reageerde daarop sceptisch. „Ik heb nu eenmaal geen leger aan ambtenaren zoals dat in grotere plaatsen wel vaak het geval is.”

vraag (u14(Bent u als burgemeester van mening dat u het beleid rond de vuren in Veen te veel in uw eentje heeft gedragen?

Buijserd: „Aalburg is een kleine gemeente. Er kwam inderdaad wel veel bij mij terecht. Voor een deel heb ik in deze materie mijn eigen weg moeten kiezen. Een handicap was verder dat er tot voor de jaarwisseling geen wijkagent in Veen actief was. Dat maakte de zaak er niet makkelijker op.”

Sinds de jaarwisseling is het nodige gebeurd, aldus Buijserd. „Toen ik hier kwam, had het allemaal iets mystieks. Nu is ons volstrekt duidelijk wie stoker is en wie niet. In Veen is het een groep van twintig mensen tussen de 16 en 53 jaar, onder wie een harde kern. Wat we nu gaan doen, is deze mensen benaderen.”

Het verhaal dat mensen uit omliggende plaatsen in Veen de boel op stelten komen zetten tijdens Oud en Nieuw, gaat volgens de burgemeester niet meer op. „Sinds de laatste jaarwisseling is dat geen vraag meer. Het is echt een Veense kwestie. Verreweg de meeste inwoners vinden het verschrikkelijk wat er gebeurt. Als die twintig mensen er niet zouden zijn, zou er in Veen volgens mij niets aan de hand zijn.”

vraag (u14(U stond voor de harde lijn. Het rapport oordeelt nu dat het stoken niet in één keer uit te bannen is. Houdt u de lijn van strikt verbieden vast?
„Ik heb altijd al gezegd dat het ons een aantal jaren zal kosten om de zaak in goede banen te leiden. De vraag is in hoeverre er afspraken te maken zijn met de lieden in Veen die het betreft. Het kan een jaar goed gaan, maar het jaar daarop is het soms weer mis. We hebben nu een situatie waarin een gesprek mogelijk is. Als dat toch niet gaat lukken, is er de overheid die het zwaard niet vergeefs draagt. Ze weten in deze gemeente wat dat betekent.”

Al klinken in Veen geluiden dat de burgemeester de zaak alleen maar erger heeft gemaakt met de overweldigende politie-inzet, die harde lijn had volgens Buijserd wel degelijk effect. Hij steekt zijn vinger op: „We hadden geen angst. Dat vind ik heel belangrijk. De mensen in Veen hadden die nacht geen angst. Er is me nadien door verschillende mensen ingefluisterd dat ze blij waren met de maatregelen.”