Vogelaar, psychotherapeut bij Eleos, sprak zaterdag in Gouda over het thema ”Veranderende relaties” tijdens de jaarvergadering van Een Handreiking, de reformatorische vereniging voor familieleden van psychisch zieken.

„Als er zich binnen een huwelijk psychische problemen voordoen, wordt de relatie al snel ongelijk. De één voelt zich ziek. De ander zal daar rekening mee moeten houden; er ontstaan problemen als hij of zij weigert dat te doen”, aldus Vogelaar.

Door ziekte of door antidepressiva raakt de betrokkene op seksueel gebied gemakkelijk geblokkeerd. Anderzijds kunnen remmen wegvallen, wat kan leiden tot seksuele dwang. „Dat mag in een huwelijk niet voorkomen”, vindt de psychotherapeut, die in dat geval probeert te komen tot duidelijke afspraken. „Mogelijk dat vaste dagen en tijden voldoende structuur bieden.”

Ook andere afspraken kunnen belangrijk zijn, zeker wanneer een van de partners een angst- en paniekstoornis met een bepaalde fobie heeft. „Een heel moeilijke opgave, maar toch noodzakelijk.”

Psychische of psychiatrische problemen hebben ook veel andere gevolgen voor relaties. Ziekte van de moeder ontwricht een gezin het meest, is de ervaring van Vogelaar. Kinderen moeten hun moeder vervangen en het gevaar voor sociaal isolement ligt op de loer. Bij ziekte van de vader kan het inkomen in gevaar komen. „Daar ligt een grote taak voor de diaconie”, aldus de therapeut, die zaterdag uitgebreid stilstond bij de risico’s voor kinderen van ouderen met psychische problemen.

In theorie lopen deze kinderen een groter risico zelf psychische stoornissen op te lopen. De aanwezigheid van een zieke broer of zus heeft vaak veel impact op de andere kinderen binnen het gezin. Het kan bij hen leiden tot een mengeling van loyaliteits- en schuldgevoelens.

De invloed van psychische problemen is in alle gevallen groot. Volgens Vogelaar bestaat het gevaar dat er „een hulpverleningscirkel ontstaat. De gezonde partner mist een praatpaal. Daarom is een vereniging waarbinnen gesprekken worden aangegaan ook zo belangrijk. Daarnaast kan humor verlichting bieden en is het belangrijk dat alle partijen de beperkingen accepteren. Vaak komt het ook neer op het doormaken van een rouwproces. Dit kan een grote worsteling met God inhouden, waarom Hij het leven zo leidt.”

De psychotherapeut wees de aanwezigen op de tekst: „Werp al uw bekommernissen op Hem, want hij zorgt voor u.” „En lukt dat werpen niet meer, dan is er nog de mogelijkheid van Psalm 37:5: Wentel uw weg op den Heere, en vertrouw op Hem, Hij zal het maken.”