PvdA–senator: De Graaf kan mij nog overtuigen
Fractievoorzitter Noten van de PvdA in de Eerste Kamer sluit niet uit dat zijn fractie dinsdag toch voor de grondwetswijziging stemt die de gekozen burgemeester mogelijk kan maken. „Als minister De Graaf (Bestuurlijke Vernieuwing) mij kan overtuigen dat de invoering zorgvuldig en zonder uitvoeringsproblemen kan, stemmen wij voor", aldus Noten zaterdag tijdens een PvdA–bijeenkomst in Utrecht.
De voorstem van de PvdA is cruciaal, omdat voor een grondwetswijziging een meerderheid van tweederde nodig is. Noten, die zegt dat zijn fractie op een lijn zit, heeft eerder gedreigd tegen de grondwetswijziging te stemmen, omdat volgens hem de voorbereidingstijd te kort is om de burgemeester te laten kiezen. De eerste verkiezingen moeten volgend jaar plaatshebben.
Het kabinet wil de PvdA tegemoet komen door de burgemeestersverkiezingen volgend jaar maar in een deel van de gemeenten te houden. De rest zou in 2010 aan bod komen. Noten noemt die toezegging vaag. Hij heeft bovendien nog andere bezwaren tegen het kabinetsplan, zoals de onduidelijkheid over de bevoegdheid over de politie die de gekozen burgemeester krijgt.
Noten zegt de afgelopen weken niet door het kabinet te zijn benaderd over de burgemeesterskwestie. Hij vindt dat „chic". „Het debat moet in de Eerste Kamer plaatsvinden".
Ook PvdA–leider Bos riep D66–minister De Graaf in Utrecht op met „reële concessies" te komen over de burgemeestersverkiezing. Als dat gebeurt dan zullen de PvdA–senatoren wel voor de grondwetswijziging stemmen, verwacht Bos. Hij voegde er aan toe dat de Eerste–Kamerfractie („allemaal verstandige mensen") haar eigen afweging maakt.
De door de bevolking gekozen burgemeester is op verzoek van D66 in het regeerakkoord opgenomen. De PvdA is (evenals GroenLinks en SP) voor een door de gemeenteraad gekozen burgemeester. Maar ook voor die variant moet de grondwet gewijzigd worden, onderstreepte Bos zaterdag.
Bos zei tijdens de bijeenkomst dat hervorming van het kiesstelsel voor hem niet zo urgent is dat er op korte termijn iets moet gebeuren. De PvdA moet volgens Bos vasthouden aan haar verkiezingsprogramma, waarin wordt gepleit voor een stelsel naar Duits model met 75 districten. Omdat daarvoor een grondwetswijziging nodig is, kan het pas op termijn worden ingevoerd. De plannen van het kabinet voor een stelsel met 20 slechts districten wijst Bos af, evenals het pleidooi van een PvdA–commissie om de voorkeurstemmen meer gewicht te geven.
Bos haalde tijdens de bijeenkomst ook uit naar premier Balkenende, die heeft opgeroepen tot „positief denken". Volgens Bos is het kabinet met zijn beleid zelf verantwoordelijk voor het cynisme in de samenleving.