Meloni brengt omstreden en onverwacht bliksembezoek aan Trump
Giorgia Meloni bracht afgelopen zondag een volkomen onverwacht bezoek aan Donald Trump. De aankomend Amerikaans president ontving de Italiaanse premier allerhartelijkst en loofde haar als de vrouw die Europa in beweging kan brengen.
De twee spraken elkaar ruim drie uur in Trumps privéresidentie Mar-a-Lago, omdat Meloni een aantal gevoelige kwesties persoonlijk met de toekomstige president wilde regelen. De Italiaanse media deden enthousiast verslag van het bezoek, maar het eigengereide optreden van de premier riep ook kritiek op.
De rechtstreekse aanleiding van Meloni’s reis naar Florida was, hoe vreemd het ook moge klinken, de arrestatie van een Italiaanse journaliste die in Turkije werkt. De 29-jarige Cecilia Sala werd op 19 december vorig jaar tijdens een reis in Iran gearresteerd en verblijft sindsdien in de beruchte Evin-gevangenis in de Iraanse hoofdstad Teheran. Zij zou daar onderworpen zijn aan een regime van eenzame opsluiting, met 24 uur per dag het licht aan en slapen op de kale grond. Sala's arrestatie kwam aanvankelijk als een totale verrassing. Haar Turkijeblogs waren weliswaar kritisch, maar zeker niet revolutionair. Bovendien was de beschuldiging tegen haar wel erg vaag: overtreding van de islamitische wetgeving.
Toegangskaartje
Er kwam meer duidelijkheid toen bekend werd dat drie dagen voor Sala’s arrestatie op de Milanese luchthaven Malpensa een Zwitsers-Iraanse ingenieur was aangehouden. Dat gebeurde op grond van een door de VS uitgevaardigd internationaal arrestatiebevel. Mohammed Abedini zou zich schuldig hebben gemaakt aan smokkel van onderdelen van Amerikaanse spionagedrones naar Iran. De VS hebben Italië om zijn uitlevering gevraagd. Dat gaf aanleiding tot een officieuze politieke koehandel, waarbij de Iraanse autoriteiten Sala gebruiken als wisselgeld: als Italië Abedini niet uitlevert, dan wordt zij vrijgelaten.
Italië, en ook Meloni zelf, is er veel aan gelegen om Sala zo spoedig mogelijk naar huis te krijgen, maar dat zou kunnen leiden tot een diplomatiek conflict met de Amerikanen. Om dat te vermijden bepleitte de premier haar zaak rechtstreeks bij Trump, met wie ze goed overweg kan. Volgens sommige Italiaanse media zou Trump hebben toegezegd dat er van zijn kant geen problemen te verwachten zijn. Daarnaast schonk hij Meloni een toegangskaartje voor zijn inhuldiging op 20 januari.
Als Meloni erin slaagt de journaliste vrij te krijgen, dan zal dat haar binnenlandse populariteit een fikse boost geven. Maar haar onderonsje met Trump, waarbij ook de toekomstige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio aanwezig was, is ook van buitenlands politiek belang. Meloni streeft ernaar Italië tot voornaamste aanspreekspunt van de VS in Europa te maken en wil het ijzer smeden nu het heet is. Met een nieuwe, haar welgezinde, Amerikaanse president, terwijl president Emmanuel Macron en bondskanselier Olaf Scholz politiek verzwakt zijn.
Miljardendeal
Volgens persbureau Bloomberg zou Meloni’s reis ook zijn aangegrepen om de onderhandelingen met SpaceX tot een goed einde te brengen. Het bedrijf van Elon Musk zou voor 1,5 miljard euro vijf jaar lang zijn netwerk van communicatiesatellieten Starlink aan Italië ter beschikking stellen. Het bureau van de premier heeft elk akkoord ontkend, maar Musk zelf liet op zijn medium X doorschemeren dat dit er wel degelijk aan zit te komen.
Meloni’s persoonlijke, proactieve stijl van internationale politiek bedrijven spreekt niet iedereen aan. De oppositie betoogt dat een miljardendeal met overheidsgeld niet tussen de met elkaar bevriende Musk en Meloni alleen mag worden bekokstoofd. En het hoofd van de Italiaanse geheime dienst, Elisabetta Belloni, heeft uit protest ontslag genomen, nadat zij volledig buiten de onderhandelingen over zowel Sala als SpaceX was gehouden.