De keet- en de daarmee samenhangende alcoholproblematiek lijken verweven te zijn met de Puttense gemeenschap. Het is een jarenlange traditie dat elke buurtschap in Putten zo haar eigen keet heeft. De bouwsels staan vooral in het buitengebied, achter boerderijen of woningen. Meestal zijn het oude stacaravans, verborgen voor voorbijgangers. Soms zijn ze zelfs ondergronds. Binnen staan meestal wat bankstellen, muziekapparatuur en een barretje.

Bij elke keet hoort een groep van twintig tot dertig jongeren. De groepen gaan ook geregeld bij elkaar buurten. Hoewel het gemeentebestuur de keten jarenlang heeft gedoogd, moeten ze nu toch verdwijnen. Dat blijkt uit de Discussienota illegale gebouwen in het buitengebied, die de raadsfracties maandag in de commissie bespreken.

De stichting Bureau Eerlijke Mededinging (BEM) kan tevreden zijn. Ze stuurde in het najaar al een brief naar de gemeente met de vraag handhavend op te treden tegen de illegale bierketen. Ze zouden concurrerend zijn voor de plaatselijk horeca.

Putten komt nu dus in actie. Het college zegt in de inleiding van de nota dat de brief van het BEM voor het college niet de aanleiding is om op te treden. Het gemeentebestuur noemt als belangrijkste redenen het tegengaan van illegale bebouwing en overlast door overmatig alcoholgebruik van de jonge Puttenaren.

De Veluwse gemeente haalde de afgelopen jaren regelmatig het nieuws met onthutsende berichten over drank- en drugsmisbruik onder jongeren, en zelfs onder kinderen. In januari vorig jaar besloten de gemeenteraad, de politie en een jeugdplatform hiernaar onderzoek te doen.

Het begon allemaal toen de christelijke basisscholen in Putten in september 2003 een brandbrief stuurden naar de gemeenteraad. Ze waren bezorgd over de grote hoeveelheden alcohol die leerlingen tijdens een feest hadden genuttigd.

In de keten vloeit het bier rijkelijk. De jongeren drinken zich hier ’in’, voordat ze uitgaan. De politie heeft al enkele malen aan de bel getrokken bij de gemeente, omdat de jeugd soms met te veel drank op op de scooter of in de auto stapt.

Een woordvoerster van het Consultatiebureau Alcohol en Drugs in Harderwijk bevestigt dat in de illegale keten veel wordt gedronken. Verder heeft ze weinig zin om op de kwestie in te gaan, omdat er volgens haar donderdag een overleg over de alcoholproblematiek plaatsheeft tussen het gemeentebestuur, de jeugdwerkers en de betrokken instanties. „De keten vormen een onderdeel van die problemen en ik wil niet voor mijn beurt praten.”

De Puttense CDA-wethouder F. W. Fabriek heeft niet de illusie dat het college alle keten kan aanpakken. „Uitbannen is onmogelijk, omdat sommige van deze jeugdhonken nogal verborgen liggen. Wat we willen bereiken, is beheersbaarheid. De keten zijn een soort vrijstaatjes geworden waarbinnen de jeugd veel drinkt en soms ook softdrugs verhandelt.”

Fabriek verwacht dat een meerderheid van de gemeenteraad achter de aanpak van de keten staat. Volgens hem is zijn eigen partij, het CDA, wel voor het plan te porren.

Coalitiepartner wethouder K. van der Werf van Gemeentebelangen is tegen sluiting van de keten, maar hij neemt daarmee een minderheidsstandpunt in. Van der Werf vindt de huidige veiligheidscontrole van de bouwsels door de brandweer en regelmatig contact met de jongeren voldoende om problemen te voorkomen.

SGP-fractievoorzitter N. Gerritsen zegt dat zijn fractie nog grote vraagtekens heeft bij wat het college op juridische gronden tegen de keten kan doen. „En wat is het alternatief? Als jongeren vanuit de keten naar hangplekken trekken en daar problemen geven, zijn ze ongrijpbaar.”

Die mening deelt ook een van de bezoekers van keet Timmerhok. „Als ze de keten sluiten, wordt heel Putten onveilig gemaakt”, zo schrijft ene Erik in het gastenboek van de website van Timmerhok.

De vraag is volgens SGP’er Gerritsen ook of alle keten illegaal zijn. „In hoeverre kun je nagaan of jongeren de drank- en horecawet overtreden als ze bijvoorbeeld samenkomen in een legale schuur en er een paar banken neerzetten en bier drinken zonder ervoor te betalen? Ik heb wel eens van jongelui gehoord dat ze geld storten in een pot en van dat bedrag kratjes pils aanschaffen. Er wordt op zo’n avond dus niet met geld afgerekend. Zie daar maar eens een vinger achter te krijgen.”