Zachtjes deint de Res Nova op het water van de Buiten-Merwede, in het haventje bij de scheepswerf Van Berchum, even buiten Werkendam. Schipper Marcelis Visser heeft er aangemeerd vanwege de schade die hij eerder in de week opliep aan de boeg van zijn schip.

Inmiddels is het vaartuig weer toonbaar, zodat Visser zich volledig kan wijden aan de komende werkweek. Toch is dat geen verzekering dat die nieuwe week helemaal zorgeloos verloopt.

Vandalen die passerende schepen vanaf bruggen bekogelen met stenen bezorgen binnenvaartschippers steeds meer overlast, zo werd zaterdag bekend. Vooral het Amsterdam-Rijnkanaal en het Maas-Waalkanaal zijn berucht.

Visser, die met zijn Res Nova Nederland en België doorkruist met bouwmaterialen zoals zand, grind en graniet is op de hoogte van het nieuws. „Schepen doelwit bij gooien van stenen”, luidt de kop van een krant op een tafel in de kajuit.

Ook de Res Nova van Visser was meermalen het mikpunt. Toch is de schipper verbaasd over de ophef die eind vorige week over de stenensmijterij ontstond. „De binnenvaart heeft hier al vijftien, twintig jaar last van. Soms hoor je er een tijd niet van, dan steekt het opeens weer de kop op. Wel wordt de baldadigheid de laatste tijd wat ernstiger. Misschien dat de plotselinge aandacht daarmee te maken heeft.”

Visser ging varen in 1974. „Ik was toen 13 en kwam bij mijn vader aan boord. Op een avond, we zaten in de kajuit, hoorde ik een felle tik op het dek. Ik maakte een rondje over het schip, maar zag of hoorde niks. ’s Avonds moest ik in de machinekamer zijn om nog wat aan de motoren te sleutelen. Daar droop het van het struif. Vandalen hadden er eieren naar binnen gegooid.”

Jaren later voer Visser, inmiddels zelfstandig schipper, over de Maas bij Venlo toen zijn schip opnieuw doelwit werd van vandalen. Dit keer ging het wat heftiger toe. „Aan de kant stond een groepje jongeren te wachten met stenen. Toen ik er langs voer, gooide er een. Ik ben in de deuropening gaan staan om hen te waarschuwen. Toen kwam er nog een achteraan. De afstand was net iets te groot voor hen om het schip te beschadigen. Maar hadden ze de kans gehad, dan hadden ze mij ook geraakt.”

Tijdens de volgende confrontatie met stenensmijters, enkele jaren geleden, bleef de Res Nova niet gevrijwaard van schade. Visser: „Ik voer richting de sluisbrug van Weurt bij Nijmegen. Op de brug stonden vier jongeren van een jaar of 16, twee jongens en twee meisjes. Toen ik onder de brug doorvoer, was het prijs. Alle vier gooiden ze een steen naar beneden; alle keren was het raak.”

Vanwege de schade aan de luiken belde Visser de sluismeester. „Tevergeefs”, zegt hij. „Daar hebben we al zo veel meldingen van gekregen, daar doen we niks meer aan”, kreeg ik te horen.

Beide ervaringen sluiten volgens de Werkendamse schipper naadloos aan bij de verhalen die hij hoort van andere schippers. „Een van mijn collega’s kreeg in de sluis bij Weurt een fiets op zijn stuurhut. Hij heeft hem netjes aan de wal gezet en de politie gebeld. Een paar weken later, nadat hij die sluis nog een paar keer gepasseerd was, stond die fiets er nog steeds. Toen heeft hij hem maar aan boord gehaald. Vanaf de Prins Clausbrug bij Utrecht hebben vandalen een keer een elektriciteitskast naar beneden geduwd. Die heeft niks beschadigd, omdat hij aan een kabel bleef hangen. Maar het moet allemaal wel worden opgeruimd.”

Hoewel de branchevereniging Koninklijke Schuttevaer schippers met klem aanraadt verdachte personen te filmen, liet Visser dat tot dusver achterwege. Ook in het doen van afgifte heeft de schipper geen zin. Hoe hij dan voorkomt dat hij opnieuw doelwit wordt?

„Hiermee”, grijnst Visser terwijl hij uit een hoek van de kajuit een neppistool tevoorschijn haalt. „Dit schrikt die vandalen af. Vroeger gebeurde dit alleen in het donker. Baldadige jongeren trokken donkere kleren aan en ging plat op de brug liggen, zodat je ze niet kon zien. Nu durven ze het ook op klaarlichte dag aan. Het interesseert ze niks meer.”