Volgens de onderzoekers heeft zo’n 10 tot 15 procent van alle kinderen te maken met terugkerende infecties aan de luchtwegen, vaak veroorzaakt door een virus of bacterie. Als kinderen daarmee in het ziekenhuis terechtkomen, wordt er bloed geprikt om te kijken naar afweerstoffen en eventuele onderliggende aandoeningen of oorzaken. Maar dat levert volgens de onderzoekers zelden resultaat op. Daarom zochten de ziekenhuizen naar alternatieven.

De onderzoekers vonden bij de bloedonderzoeken geen verband tussen stoffen in het bloed en de ernst van de infectie. „Maar in speeksel zagen we heel breed beschermende afweerstoffen, die werken tegen allerlei verschillende ziekteverwekkers”, zegt promovenda Mischa Koenen. „Kinderen die minder van zulke afweerstoffen hebben, doen het slechter en krijgen ernstigere infecties. Deze stoffen zijn dus wél een goede indicatie van ziektelast.” Kinderen met weinig breed beschermende afweerstoffen in het speeksel krijgen bijvoorbeeld vaker een longontsteking.

De onderzoekers ontdekten ook dat een bepaalde bacterie op het slijmvlies in de neuskeelholte ook samenhangt met hoe ernstig een luchtweginfectie verloopt. Kinderen die veel van die bacterie, die ook in gezonde luchtwegen voorkomt, op hun slijmvliezen hebben zitten, zijn in de winter veel vaker ziek, zo concluderen de onderzoekers.

Volgens Koenen kan dankzij de studie veel beter worden ingeschat welke zorg en medicijnen kinderen met terugkerende luchtweginfecties nodig hebben. „Daarnaast verwacht ik dat de eerste bloedafname zal blijven, maar in vervolgafspraken kan een meer kindvriendelijk speeksel- en neuskeelmonster ingezet worden als indicator voor de verwachte ziektelast”, aldus de promovenda.