Vrijdag moet duidelijk zijn wat Nederland wil. Het kabinet moet dan een overeenkomst ondertekenen, waarin staat dat Nederland voor een bedrag van 857 miljoen euro deelneemt aan de ontwikkeling van de JSF. Donderdag stemt de Kamer opnieuw over de D66-motie, die het kabinet oproept daarvan af te zien. Mochten de stemmen dan opnieuw staken, dan staat in staatsrechtelijk opzicht niets de ondertekening van de overeenkomst in de weg. De motie wordt dan als verworpen beschouwd.

Het is echter onduidelijk of het demissionaire kabinet zich gemachtigd voelt het besluit door te zetten, als donderdag opnieuw blijkt dat de helft van de Tweede Kamer daartegen is. Premier Kok, die daarover dinsdag werd ondervraagd door GroenLinks-leider Rosenmöller, houdt zich vooralsnog op de vlakte. Hij wil alleen kwijt dat het kabinet het besluit niet zal doorzetten als blijkt dat een kamermeerderheid daartegen is. Maar het lijkt er niet op dat die meerderheid er komt.

De tegenstanders van het JSF-besluit -PvdA, D66, GroenLinks en SP- bezetten samen precies 75 kamerzetels, net als de voorstanders - VVD, CDA, ChristenUnie en SGP. Twee kamerleden zijn deze week samen in Japan: Nicolaï van de VVD en Apostolou van de PvdA. Namens de SP heeft kamerlid Van Bommel zijn collega Apostolou inmiddels een gratis vliegticket aangeboden, maar het ligt niet voor de hand dat die daarop ingaat.

De ChristenUnie liet dinsdag een verklaring uitgaan waarin zij de geruchten ontkende dat zij donderdag haar stemgedrag zou wijzigen. De vijf stemmen van deze fractie zullen morgen opnieuw tegen de D66-motie worden uitgebracht. Overigens heeft de politieke jongerenorganisatie van de ChristenUnie, Perspectief, de ChristenUnie-fractie opgeroepen positie te kiezen tegen de JSF-deelname.

Achter de schermen heeft de strijd om de JSF zich na de eerste ronde van stakende stemmen verhardt. D66 en PvdA hebben een nieuwe list bedacht om de ondertekening van de JSF-overeenkomst tegen te houden. Ze willen het bedrag van 42 miljoen euro dat daarvoor nodig is, blokkeren. Het geld, nodig als borgstelling tegen valutarisico’s, moet worden overgemaakt van de begroting van Economische Zaken naar die van Defensie.

D66 en PvdA willen bij de behandeling van de Voorjaarsnota vandaag eerst proberen met een amendement te voorkomen dat het bedrag van 42 miljoen van Economische Zaken naar Defensie gaat. Lukt dat niet, dan grijpen ze naar een paardenmiddel: het laten sneuvelen van alle begrotingswijzigingen van beide departementen. Dat kan al bij stakende stemmen. Het zou betekenen dat in de Defensiebegroting dan een gat van zo’n 450 miljoen ontstaat, waaronder een bedrag van 93 miljoen voor de Nederlandse militairen in Afghanistan.

Verder wordt al druk gespeculeerd wat het demissionaire kabinet met de situatie zal doen. De VVD-ministers zijn sterk voor ondertekening van de overeenkomst, zolang er geen kamermeerderheid tegen het JSF-besluit is. Verwacht wordt dat de PvdA-ministers en de bewindslieden van D66 zich daartegen zullen verzetten. Maar tevens heeft het er alle schijn van dat premier Kok gewoon het besluit wil uitvoeren. Het kabinet is weliswaar demissionair, maar heeft het besluit tot ondertekening al veel eerder genomen.