Een grote donkere wolk ontlaadde zich boven Afik op donderdag 27 juni. De zwart-witte poster die deze dag op de schermen van onze telefoons verscheen, liet ons in naam van de Israëlische strijdkrachten weten dat onze buurjongen en dorpsgenoot Eyal Shaynes (19) was omgekomen in Rafah.
Een scherpschutter werd Eyal fataal. Zijn moeder was met hem aan de telefoon toen het gebeurde. Hun gesprek werd plots verstoord door geschreeuw en schoten. Daarna werd het contact verbroken, totdat een legerofficier het echtpaar Shaynes bezocht en hun het verschrikkelijke nieuws bracht.
Nieuws met betrekking tot het overlijden van een militair wordt alleen in persoon gebracht. Het Israëlische leger heeft officieren in dienst die speciaal geschoold zijn voor deze zware taak. Maar daar blijft de betrokkenheid van het leger niet bij. Een logistiek militair team organiseert zowel de begrafenis als de Sjiva – de zevendaagse Joodse rouwperiode–, soldaten dragen de kist, en de legerrabbijn en legervoorzanger leiden de begrafenis.
„We zijn beiden gevallen” - Noam Shaynes, broer van de omgekomen Eyal Shaynes
Hoewel de familie Shaynes seculier is, wordt de Sjiva –die zijn oorsprong vindt in de zeven dagen die Jozef rouwde om zijn vader Jacob– hoog gehouden. Nadat we amper bekomen waren van het verpletterende nieuws bracht het leger een grote tent, mobiele airconditioning en stoelen naar Afik. De rest van de week is het een komen en gaan van bezoekers. De dorpsgemeenschap doet de verzorging en fungeert als tweede familie. De rouwende familie zelf zit in de tent, deelt herinneringen, omarmt en laat zich omarmen.
Ergens voelt het onnatuurlijk. Intuïtief kruipen we het liefste in onze schulp na zo’n gebeurtenis. Toch wijst onderzoek uit dat deze actieve rouwverwerking in gemeenschapsverband gezond is. Niet verdringen dus, maar er in alle hevigheid doorheen. Het doel? Het leven weer kunnen aangaan.
In het Joodse denken heeft het leven altijd voorrang boven de dood. Dat klinkt misschien logisch, maar niets is minder waar. In Bijbelse tijden werd Israël omringd door culturen waarin het offeren van mensen wenselijk was. Of er sindsdien veel veranderd is, vraag ik me geregeld af. „Wij die de dood voor Allah verheerlijken versus hen die het leven verheerlijken”, stelde Hamas kernachtig bij de publicatie van een filmpje op Telegram waarin ze een Israëlische soldaat vermoorden. Ook Eyals dood werd gefilmd en gepubliceerd.
Tijdens de begrafenis richtte Noam, de broer van Eyal, het woord tot de honderden aanwezigen. „We zijn beiden gevallen”, zei hij. „Maar ik moet weer opstaan.” Zijn woorden vinden weerklank. We moeten het leven blijven kiezen en beschermen. Verder, met z’n allen.
