Excuses lossen niet direct alles op, zegt Jerry Afriyie van Stichting Nederland Wordt Beter. „Maar er is een stap gezet en dat maakt dat we als zwarte gemeenschap geen energie meer hoeven te steken om dit voor elkaar te krijgen. We kunnen ons nu focussen op hoe we invulling gaan geven aan die excuses. Dat duurt ook weer weken, maanden, jaren.”

Vincent Soekra, voorzitter van de Vereniging Ons Suriname, erkent dat er nog „heel veel sprongen” genomen moeten worden. Hij blijft wel optimistisch. „Helaas heb ik van het nieuwe kabinet geen hoge verwachtingen over de voortzetting van het beleid. Maar zolang de strijd zo volhardend wordt doorgezet, zal iedereen uiteindelijk begrijpen dat het de normaalste zaak van de wereld is om dit deel van de Nederlandse geschiedenis ook te herdenken.”

Afriyie ziet dat er al veel is veranderd sinds zijn stichting in 2010 werd opgezet. „Toen wist 90 procent van de Nederlanders niet eens van een nationale herdenking over het slavernijverleden. 1 juli was voor mensen een gewone dag en wie niet naar zijn werk kwam vanwege Keti Koti, werd ontslagen.” Dat is anno 2024 anders, ziet de activist. „Nu hebben we het over een nationale vrije dag en wordt de herdenking live uitgezonden op de nationale televisie.”

Zowel Soekra als Afriyie denken niet dat de excuses ongedaan worden gemaakt nu de PVV aan het politieke roer komt. De partij pleitte hiervoor in het verkiezingsprogramma. „Dan moet je de woorden terugstoppen in de mond van de koning, ben je gek?”, zegt Soekra. „Excuses kun je niet terugdraaien, helemaal niet als je ze niet zelf hebt gemaakt”, meent Afriyie. Uiteindelijk draait de strijd volgens hem ook om het blootleggen van zaken. „Dit laat maar weer zien hoe racistisch die partij is. Hoe meer ze hiermee doorgaan, hoe meer mensen de uitlatingen zullen zien als pesterijen.”

Soekra: „Hoe ver wil je gaan om mensen bewust te kwetsen en pijn te doen?” Met de excuses van de koning is een belangrijke stap gezet in herstel, vindt hij. Het heeft ook voor extra draagvlak gezorgd, onder meer omdat het een jaar geleden wereldnieuws was. „Ik ben ervan overtuigd dat het kwartje bij mensen is gevallen. Nog niet bij iedereen, maar daar is tijd voor nodig. Ik denk dat de empathie langzaam zal toenemen.”