Het gaat niet om het gebruiken van MDMA als medicijn, benadrukt commissievoorzitter Brigit Toebes bij de presentatie van het advies. „Dus niet dagelijks even een pil”, zoals bij antidepressiva, maar „een behandelvorm waarbij een patiënt in combinatie met intensieve therapie trauma’s kan verwerken”.

Europese regels en internationale verdragen liggen medisch gebruik van MDMA niet in de weg, ziet de commissie. Toch kan het nog lang duren voordat MDMA-behandelingen mogelijk worden. Het patent op de stof is lang geleden verlopen, waardoor het niet aantrekkelijk is voor een fabrikant om het onderzoek te doen dat nodig is om een medicijn op de Europese markt te brengen. Na dat dure proces zouden andere fabrikanten immers ook MDMA als medicijn kunnen aanbieden.

De staatscommissie wil daarom dat het kabinet snel een zogeheten ‘naturalistisch onderzoek’ opstart waarbij patiënten met MDMA worden behandeld en jarenlang worden gevolgd. Behandelingen met MDMA moeten voorlopig alleen mogelijk zijn voor patiënten bij wie andere therapieën niet werken.

Onder meer in de Verenigde Staten zijn al stappen gezet richting PTSS-behandelingen met MDMA. Maar het bedrijf dat daarachter zit, Lykos Therapeutics, is volgens de staatscommissie voorlopig niet van plan ook in Europa het registratieproces te doorlopen.

Het onderzoek is een gevolg van afspraken die VVD, D66, CDA en ChristenUnie maakten in het coalitieakkoord van 2021. In het hoofdlijnenakkoord van vorige maand staat alleen: „Het blijft verboden drugs te bezitten, verkopen of produceren.”

Demissionair zorgminister Pia Dijkstra heeft het advies donderdag in ontvangst genomen. „Ik was er heel graag mee aan de slag gegaan”, aldus de minister, maar haar werk zit er naar verwachting bijna op. „Ik zal mijn opvolger oproepen dit zeer ter harte te nemen.”