Duidelijk is dat sinds het hoofdlijnenakkoord bekend werd, gemeenten plannen rond extra opvangplekken uitstellen. Dat kost het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) nu al 2000 tot 2500 plekken.

De spreidingswet was juist „een hefboom om solidariteit tussen gemeenten te bevorderen”, stelt VNG’er en Amsterdamse wethouder Groot Wassink. In Ter Apel zijn „echt te veel mensen”, dat probleem oplossen „zal nu niet worden bespoedigd”. Volgens hem is er onder gemeenten „grote twijfel” dat de asielinstroom „op hele korte termijn wordt beperkt”, zoals beloofd wordt met de nieuwe kabinetsplannen.

Terwijl vrijdag bekend werd dat na Nijkerk ook Roosendaal al gemaakte opvangplannen uitstelt, laten wethouders en burgemeesters bij de alv in Utrecht juist weten door te gaan met het opvangen van mensen. Zo zet Dordrecht de plannen voor een opvangplek voor bijna zeshonderd mensen door. Ook Zoetermeer is van plan de opvang uit te breiden van 630 naar 703 plekken, het aantal waarvoor de stad volgens de verdeelsleutel verantwoordelijk is. Hengelo ving al voor de spreidingswet veel mensen op, aldus de gemeentesecretaris Jan Eshuis.

Dat andere gemeenten geen opvang organiseren, schaadt ook volgens Eshuis de solidariteit. De vraag is hoe gemeenten elkaar daarop kunnen aanspreken. Volgens Groot Wassink niet door andere gemeenten de les te lezen. In Utrecht sprak hij wel veel bestuurders die het erover eens zijn dat de opvang „een gezamenlijke verantwoordelijkheid is”. De VNG-bestuurder stelt dat „zolang de wet van kracht is, we het samen hebben op te lossen”.