Overtuigende argumenten om de burgemeester niet direct te kiezen heeft hij tot dusver niet gehoord. Ook woensdag niet, toen hij in het noorden van het land aan een tournee van vier dagen door Nederland begon om aandacht te vragen voor de wetsvoorstellen van het kabinet. „Mensen willen zelf kiezen", benadrukte de D66–bewindsman in de luxe touringcar.

De Graaf ging de hele dag bus in, bus uit en verkondigde overal dezelfde boodschap. Als het gaat om de belangrijkste bestuurder van de gemeente, moeten de inwoners ervan die zelf kunnen kiezen. Een meerderheid van de bevolking (tweederde) wil dat volgens de minister ook. Als „lokale regeringsleider" en „spin in het web van het lokale bestuur" heeft de gekozen burgemeester een sterkere positie dan nu het geval is.

Diverse bestuurders en anderen vroegen zich af of het niet beter is de rechtstreekse verkiezing van de burgemeester in fasen in te voeren, deels in 2006 en de rest in 2010. Maar dat vindt het kabinet niet wenselijk, betoogde De Graaf. Het zou volgens hem onverstandig zijn om enkele jaren twee wettelijke systemen naast elkaar te laten bestaan.

Omringd door cameraploegen en verslaggevers trok De Graaf via cafés, een trouwzaal en de tv–studio van een journalistenopleiding door Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel. In het Thialf–ijsstadion in Heerenveen had hij even tijd om samen met de Friese commissaris van de koningin Nijpels langs de baan naar de training van Nederlandse topschaatsers te kijken. Maar al snel ging het gesprek weer over de gekozen burgemeester.

De busreis is geen propagandatour, benadrukte de minister herhaaldelijk. Hij gaat alleen maar de boer op om meer publiciteit te krijgen voor de gekozen burgemeester en het maatschappelijk debat erover te stimuleren. Van propaganda zou volgens de minister sprake zijn, als hij alleen voorstanders van zijn plannen zou ontmoeten. De tegenstanders krijgen ook ruimte om hun zegje te doen.

Burgemeester Appel–de Waart van Delfzijl bijvoorbeeld, die zich niet verkiesbaar zal stellen, zei dat er geen enkele aanleiding is om het huidige systeem te veranderen. Nu wordt de burgemeester nog, na voordracht van de gemeenteraad, benoemd door de Kroon. Een D66–bestuurder in Groningen verweet De Graaf bezig te zijn met een haastklus. Maar dat bestreed de minister. „We spreken er al veertig jaar over", zei hij.

Het verwijt dat hij niet luistert naar de bezwaren tegen de voorstellen, wierp de minister ook een paar keer verre van zich. „Ik ben dol op het debat. Dat moet gevoerd worden".

Hoewel De Graaf er vast van overtuigd is dat er volgend jaar voor het eerst burgemeestersverkiezingen zijn, is het nog de vraag of die dan ook al in alle gemeenten worden gehouden. Dat is volgens De Graaf afhankelijk van de Tweede Kamer, die zich nog over de wetsvoorstellen moet uitspreken.

De coalitiepartijen CDA, VVD en D66 hebben de komst van de gekozen burgemeester, op aandringen van D66, in hun regeerakkoord afgesproken. Maar CDA en VVD steunen de plannen niet van harte. In de trouwzaal van het Friese Beetsterzwaag wilde een man die al 25 jaar in het gemeentebestuur actief is, eigenlijk gewoon weten wanneer de gekozen burgemeester er komt. „Wat mij betreft volgend jaar, ook in alle gemeenten", zei De Graaf.