Asieladvocaten kraken plannen formatieakkoord: in strijd met wet
Veel van de asielplannen die in het formatieakkoord staan, zijn volgens asieladvocaten en -juristen in strijd met de wet of internationale verdragen. Onder meer het uitroepen van een asielcrisis en het versoberen van de asielopvang houden geen stand bij de rechter, zegt Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging Asieladvocaten en Juristen Nederland (VAJN).
De vereniging vreest dat de asielmaatregelen zoals die er nu liggen veel leed zullen veroorzaken. „Als dit wordt ingevoerd, dan zal dat leiden tot heel veel procedures”, zegt Eikelboom. „Niet omdat we dat graag doen, maar de regering laat ons dan geen andere mogelijkheid. Omdat ze dan rechten van mensen afpakken.”
PVV, VVD, NSC en BBB schrijven in het akkoord dat zij het hele stelsel van asiel en migratie op de schop willen nemen. Zo wordt de spreidingswet ingetrokken en komt in plaats daarvan een tijdelijke Asielcrisiswet. Daardoor worden asielzoekers voor maximaal twee jaar gedwongen zich te registreren en wordt de asielaanvraag opgeschort. De opvang wordt tijdens de opschorting beperkt en versoberd, staat in het akkoord.
De VAJN is „in ongeloof” over de plannen, stelt Eikelboom. Volgens hem is van sommige maatregelen al langer duidelijk dat ze niet stroken met het recht. Als voorbeeld noemt hij het uitroepen van een asielcrisis, een maatregel die eerder tijdens de formatie al naar buiten kwam. „Toen hebben alle deskundigen al gezegd dat dat niet kan.” Hetzelfde geldt volgens hem voor een beslis-stop op asielaanvragen. „Dat kan niet, mensen hebben recht asiel aan te vragen en daar binnen redelijke termijn een beslissing op te krijgen.”
Volgens Eikelboom kunnen zulke maatregelen alleen ingesteld worden in buitengewone situaties. „Dan heb je het over iets als een natuurramp. Maar een zelfgecreëerde situatie van overbelasting of, nog erger, zoals het er nu op lijkt een bewuste poging om Nederland onaantrekkelijker te maken voor asielzoekers, dat zal door een rechter nooit geaccepteerd worden.”
Ook over het versoberen van de rechtsbijstand voor asielzoekers en het inperken van de mogelijkheden voor hen om in beroep te gaan tegen uitspraken, is de vereniging kritisch. „Dat vind ik getuigen van een soort lafheid”, aldus Eikelboom. „De reden hiervoor is evident. Ze realiseren zich dat wat ze willen niet kan, maar ze denken: ‘Als we het onmogelijk maken om in beroep te gaan, dan lukt het misschien alsnog’. Dit is een flagrante overschrijding van de wet en niet alleen reden tot zorg voor ons en asielzoekers.”