Weemoed op het Mijnsherenplein
Het Mijnsherenplein en de straten eromheen liepen zondags vol met kerkvolk. Dat is wat Erik van der Wel altijd hoorde van vroeger, over de kerk uit zijn jeugdjaren, de gereformeerde gemeente aan het Mijnsherenplein in Rotterdam-Zuid.
De voorzijde van het kerkgebouw gaat schuil achter grijze hekken. Op het plein zijn camera’s bevestigd. Op de kerkgevel staat in grote letters ”Victory Outreach”. Links van de kerk bevindt zich nog steeds het vroegere domineeshuis, vervallen en verpauperd.
De achterdeur van de kerk is open. In de witgeschilderde entreeruimte hangen grote foto’s van een vol kerkgebouw, van zwaaiende jongeren op een podium, van de pastorie zoals die vroeger was.
Norvel Petronia, de beheerder, is erg gastvrij. Hij zegt direct: „Dit is het huis van de Heer. Dit is een goede kerk. Hier komen goede mensen.”
„Dit is het huis van de Heer, dit is een goede kerk, hier komen goede mensen” - Norvel Petronia, beheerder Victory Outreach Rotterdam
Wat is Victory Outreach voor kerk? De beheerder zegt: „We voelen ons geroepen tot het maken van discipelen onder de meest gekwetsten uit de samenleving. Wij verspreiden hier de boodschap, de hoop en het plan van Jezus Christus.”
Preekstoel en kruis
De contouren van de kerkruimte zijn dezelfde als die van vroeger. Waar ooit de preekstoel stond, hangt nu een verlicht kruis aan de muur. Boven het podium staat in verlichte letters de Naam van Jezus. Op het podium staan een drumstel, twee grote boeketten bloemen en een manshoog houten kruis. Onder de vloer bevindt zich het doopbassin. „Wij geloven in de volwassendoop”, zegt Petronia. „Van een jongere van zestien vragen we een keus te maken. Want als je zestien bent, wordt het toch wel tijd.”
Losse stoeltjes staan verspreid door de kerkruimte. De oude galerijen zijn er nog. Aan het plafond hangen ijzeren buizen met grote podiumlampen. In een hoekje is een gespreksruimte afgeschermd. Aan de wanden hangen 26 vlaggen van evenzoveel nationaliteiten. Petronia: „Hier komen mensen uit de hele wereld. Voor hen is de kerk ook de hele week geopend.” Voorgangers van Victory Outreach zijn Jerry Mendeszoon en zijn vrouw Xannelou.
Wat komen ze dan doen, al die mensen, wat zoeken ze hier? „Rust. Vrede. Liefde. Sommigen willen hun leven veranderen, willen vrede met God en met alle mensen. En die vrede vinden ze hier. Dit is een goede kerk.”
Suriname
Petronia komt van huis uit uit Suriname. Ruim 43 jaar geleden kwam hij naar Nederland. Hij raakte echter aan lager wal. Daar wil hij niet veel over kwijt. Wel zegt hij: „Vroeger was ik het zwarte schaap van de familie. Nu ben ik een ander mens geworden. Ik voel me weer goed, rook niet meer en drink niet meer. Dat is allemaal dankzij Jezus. Jezus kan je leven radicaal veranderen.”
In de voormalige hal van de kerk staat in grote letters ”House of prayer and praise for all nations”. In de vroegere garderobe zit nu een bibliotheekje.
Petronia weet van horen zeggen dat deze kerkruimte vroeger van de gereformeerde gemeente was. „Pas kwamen hier een paar ouderen op bezoek. Ze vroegen of ze hun kerk nog eens mochten bekijken. Ze vonden het allemaal wel erg veranderd. Dat begrijp ik wel. In het huis van de dominee worden nu verslaafden opgevangen en voorbereid op terugkeer in de maatschappij. De kerkenraadskamer is nu voor de kindercrèche.”
Aan een van de muren hangt de tekst ”We do family, we do love”. Petronia: „Dit is een goede kerk.”
Herinneringen
In een hoek van de kerkruimte staat een zitje, twee losse fauteuils en een zitbank. In een van de stoelen zit Erik van der Wel, getrouwd, 44 jaar, in het dagelijks leven docent natuurkunde, en sinds twee jaar diaken van de gereformeerde gemeente in Barendrecht. Van der Wel is in de kerk aan het Mijnsherenplein gedoopt. Sinds de gemeente in 2004 naar Barendrecht verhuisde, is hij hier niet meer binnen geweest.
Wat zijn de herinneringen die nu terugkeren? „Ik zat zondags weleens op de galerij daar, zo ongeveer achter die oude koperen klok. Die klok is nog steeds dezelfde als toen. De glas-in-loodramen waren er toen ook. De indeling van de kerk is wel veranderd. Waar nu het verlichte kruis hangt, stond de preekstoel. Dáár zaten de ouderlingen, dáár de diakenen. Boven de preekstoel stond het orgel.”
In de jaren vijftig van de vorige eeuw waren er zo’n 3500 mensen lid van deze gereformeerde gemeente. In 2004 waren er nog ruim 300 leden over. Tienmaal had de gemeente een eigen predikant, onder wie ds. W.C. Lamain (1932-1943). Toen ds. Lamain afscheid nam, moet hij gezegd hebben: „Er liggen hier ontfermingen en bemoeienissen Gods, ook voor ons persoonlijk leven. Soms was er veel strijd en waren er veel verzuchtingen, maar er waren ook vele betoningen van Gods genade en Gods ontferming.”
Kandidaat L. Terlouw werd hier in 2004 bevestigd tot predikant, en is later meeverhuisd naar de nieuwe gemeente in Barendrecht.
Zegenrijke tijd
In zijn jeugdjaren hoorde Van der Wel zijn grootouders wel spreken over de periode van ds. Lamain, ds. Chr. van Dam en ds. G. Schipaanboord: „Opa en oma woonden bijna om de hoek. Deze kerk moet zondags in die tijd mudvol hebben gezeten. Hele stromen mensen in Rotterdam-Zuid liepen op zondagmorgen naar het Mijnsherenplein. Er was afname, er was weerklank op de bergen. Het was een gezegende tijd. Er was veel geestelijk leven.”
„Deze kerk moet zondags in die tijd mudvol hebben gezeten” - Erik van der Wel, gedoopt in de kerk aan het Mijnsherenplein
Met de tram ging Van der Wel naar de catechisatie. Catechisatieles werd gegeven door ds. C.J. Meeuse, de ouderlingen K.P. Hoogerwerf, C. Bal, J.L. Roukens en diaken J. Moree.
In de jaren tachtig, negentig, liep het aantal kerkgangers terug. Veel Rotterdammers verlieten de stad en verhuisden naar omliggende plaatsen, zoals Barendrecht, Ridderkerk en Capelle aan den IJssel.
Van der Wel werd in de kerk aan het Mijnsherenplein gedoopt door ds. H. Hofman sr. „Ik heb het bandje van de doopdienst nog eens nageluisterd. Het was een catechismuspreek, maar het ging ook over het verbond met Abraham en al Zijn nakomelingen, over het ongeloof dat in ons woont, dat we bekommerd en verontrust zijn over vele dingen. We kunnen en willen Hem niet laten regeren als er in ons leven dingen anders gaan dan we verwachten, maar het welbehagen van Christus zal gelukkiglijk voortgaan. Die boodschap raakte me toch, want het Woord dat toen gesproken werd, is nog steeds waar. Er is ontzettend veel veranderd, maar God is Dezelfde, en Zijn Woord bestaat tot in der eeuwigheid.”
Van der Wel ging graag naar de kerk, kan zich flarden van preken nog wel herinneren. „De Heere heeft op deze plaats gesproken door Zijn Woord en Geest. In Rotterdam-Zuid werden vroeger ook gezelschappen gehouden. Dat is nu natuurlijk ook niet meer zo.”
De doopvont uit de kerk aan het Mijnsherenplein is in 2004 meeverhuisd naar de nieuwe kerk in Barendrecht. „Uit het doopvont waaruit mijn ouders en ik gedoopt zijn, zijn onze kinderen ook gedoopt en worden in Barendrecht nog steeds kinderen gedoopt. Wat een boodschap! Het zaad zal Hem dienen.”
Geen sporthal
Nu komt de internationale kerk Victory Outreach hier bijeen op zondag. Wat vindt Van der Wel dáár nu van? „De kerk is geen sporthal geworden, en geen bioscoop. Hier worden dak- en thuislozen opgevangen. Dat lijkt me alleszins Bijbels. En de Bijbel gaat nog open, ook al is de boodschap niet dezelfde als die ik hier vroeger hoorde. Als God spreekt, vallen veel bezwaren weg.”
De dienst waarin de gereformeerde gemeente afscheid nam van het kerkgebouw was wel emotioneel, weet Van der Wel nog. „Ik voelde me verbonden aan deze kerk, maar als de Heere gaat spreken in je leven word je nog meer verbonden aan het Woord. De laatste psalm die we in die laatste dienst zongen was Psalm 119 vers 45: „O Heer’, Uw Woord bestaat in eeuwigheid, daar ’t hemelheir zich schikt naar Uw bevelen.” Toen ging de Bijbel dicht. Maar in Barendrecht ging dezelfde Bijbel weer open. Want God blijft Dezelfde en Hij laat niet varen wat Zijn hand begon.”
Interieur van de Victory Outreach Church. beeld Cees van der wal
Het voormalige kerkgebouw. beeld Cees van der Wal
Erik van der Wel. beeld Cees van der Wal
De voormalige kerk van de gereformeerde gemeente Rotterdam-Zuid. beeld Cees van der Wal
De oude koperen klok. beeld Cees van der Wal
Voorganger Jerry Mendeszoon. beeld Cees van der Wal
Het huidige interieur. beeld Cees van der Wal
Het podium, met onder meer een kruis erop. beeld Cees van der Wal
De vroegere kerk van de gereformeerde gemeente Rotterdam-Zuid. beeld Cees van der Wal
De vroegere kerk. beeld Cees van der Wal
