Opinie

Spanning tussen Franse Joden en moslims stempelt verkiezingen EU

Dit jaar geen iftar, de maaltijd na zonsondergang tijdens de ramadan. Wij hadden er graag een meegemaakt met onze moslimburen, maar de oorlog in Gaza roept emoties op. Overal in Frankrijk heerst spanning.

Marc Deroeux
7 May 2024 19:43
President Macron hield op 18 maart een toespraak vanwege de tachtigste verjaardag van de Joodse organisatie CRIF. „In 2023 waren er in Frankrijk vier keer zo veel antisemitische incidenten als in 2022.” beeld AFP, Yoan Valat
President Macron hield op 18 maart een toespraak vanwege de tachtigste verjaardag van de Joodse organisatie CRIF. „In 2023 waren er in Frankrijk vier keer zo veel antisemitische incidenten als in 2022.” beeld AFP, Yoan Valat

Al enkele jaren ben ik lid van het ”Collectif Abraham de Massy”, ​​dat zich inzet voor vrede en verzoening in mijn stad Massy. Dit collectief brengt de leiders van de religieuze gemeenschappen samen. Het gaat om de synagoge, de grote moskee, de rooms-katholieke parochies en onze protestantse baptistenkerk.

Jaarlijks nodigt de moslimgemeenschap van Massy ter gelegenheid van Eid al-Fitr, het feest waarmee de islamitische vastenmaand wordt afgesloten, politieke en religieuze leiders uit voor de iftaravond, die het verbreken van het ramadanvasten markeert. Dit biedt een waardevolle gelegenheid om de hartelijke betrekkingen die in Massy heersen in stand te houden.

„Christenen zijn geroepen om zich in te zetten voor een ​​vruchtbare dialoog”

Door de omstandigheden in Gaza verliep de gezellige avond echter niet zoals deze op 10 april had moeten plaatsvinden. De leiding van de moskeeën koos voor voorzichtigheid, probeerde haar leden te beschermen en provocatie van de Joodse gemeenschap te voorkomen.

Ongemak

Ons collectief is sinds de tragische gebeurtenissen van 7 oktober niet in staat geweest om de uitwisselingen tussen moslims en joden te faciliteren, ondanks de aanhoudende kracht van onze vriendschappen. Hetzelfde ongemak bespeur ik bij de televisiedebatten in Frankrijk.

Joden voelen zich steeds meer bedreigd. In 2023 waren er 1700 antisemitische incidenten in het land, vier keer zo veel als in 2022. De overgrote meerderheid van deze incidenten vond plaats vanwege de berichtgeving in de media over het bloedbad van 7 oktober. Uit een rapport uit januari van de Conseil représentatif des institution juives de France (CRIF), een overkoepelende Joodse organisatie, bleek dat het aantal antisemitische daden in de drie maanden na de aanslag van 7 oktober gelijk was aan het aantal in de voorgaande drie jaar samen.

Ook moslims hebben hun bezorgdheid geuit over toenemende stigmatisering. De recente opmerkingen van de Franse premier Gabriel Attal over ”islamitisch toetredingsisme” hebben een krachtige reactie uitgelokt van de Moskee van Parijs. Bovendien is er de afgelopen maanden sprake geweest van een toenemend vertrek uit Frankrijk van zowel Joden als moslims.

Palestijnse kwestie

De spanning en het wantrouwen manifesteren zich ook rond de campagne voor de Europese verkiezingen in juni. De Palestijnse kwestie kan een ​​aanzienlijk aantal kiezers mobiliseren.

De Joodse gemeenschap in Frankrijk is in grootte de derde ter wereld (na die in Israël en de Verenigde Staten), met een geschatte omvang van ongeveer 500.000 mensen (bron: CRIF). In een in december gepubliceerd statistisch rapport wordt het aantal moslims op ruim 5,4 miljoen geschat. De islam is in Frankrijk de op een na grootste religie, na het christendom. Daarom zijn voor deze bevolkingsgroepen de electorale belangen aanzienlijk.

Tweespalt

Opmerkelijk is dat het migratievraagstuk verweven is met de problematiek rond het Midden-Oosten. De angst voor islamisering stond de afgelopen weken centraal in de politieke debatten in Frankrijk. Op televisie, in de kranten, op de radio en ook op straat.

Uit de laatste Eurobarometer, die eind 2023 door de Europese Commissie werd gepubliceerd, bleek dat bijna drie van de tien ondervraagden (28 procent) immigratie beschouwen als een van de twee belangrijkste uitdagingen voor de EU. Deze houding werd vooral gestimuleerd door angst voor Arabische landen. Extreemrechtse politieke partijen hebben deze angst aangewakkerd.

De oorlog in Gaza heeft de polarisatie geïntensiveerd. Er is een schisma ontstaan tussen degenen die Israël steunen en degenen die Palestina steunen. Deze tweedeling belemmert een constructieve dialoog en ondermijnt een vreedzaam samenleven. Recente demonstraties aan de universiteiten Sorbonne en Sciences Po, in Rijsel, Parijs en elders duiden op dit onbehagen. Het wordt in de aanloop naar de Europese verkiezingen steeds sterker.

Verzoening

Christelijke gemeenschappen hebben een belangrijke rol bij het verlichten van deze spanningen. Het verwelkomen van buitenlanders is een plicht voor wie de Bijbel ernstig neemt. Verschillen in ras, cultuur en religie maken niet ongedaan dat ieder mens in de eerste plaats een schepsel van God is, geschapen naar Zijn beeld. Dat Christus ons onvoorwaardelijk heeft aanvaard, brengt voor ons als christenen verplichtingen met zich mee. Wij zijn geroepen om ons in te zetten voor een ​​vruchtbare dialoog.

Het is ook de doelstelling van het Massy-initiatief dat elk individu een bijdrage levert aan bruggen van verzoening. Dezelfde boodschap bracht de World Evangelical Alliance in haar verklaring na de aanslagen van 7 oktober.

Het Heilige Land heeft betekenis voor alle drie de abrahamitische religies. Joden, christenen en moslims hebben heilige plaatsen in Israël. Ontheiliging van zulke plaatsen heeft herhaaldelijk bijgedragen aan conflicten. Wij roepen daarom op tot gebed voor vrede en begrip. Daarbij benadrukken we dat een rechtvaardige vrede evenzeer afhankelijk is van daden als van gedachten en woorden die de vrede bevorderen.

De auteur is vicevoorzitter van de Conseil national des évangéliques de France (CNEF). Dit artikel is eerder gepubliceerd op CNE.news.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer