Kabinet verdeeld rond datum nieuwe WAO
Het kabinet is verdeeld over de invoeringsdatum van de nieuwe, strengere WAO. CDA-minister De Geus van Sociale Zaken wil volgens bronnen in politiek Den Haag vasthouden aan 1 januari volgend jaar, zoals in het regeerakkoord is afgesproken.
Zijn VVD-collega Zalm van Financiën vindt dat de operatie beter een jaar kan worden uitgesteld.
Over de invoering van de nieuwe WAO zijn problemen ontstaan, omdat uitkeringsinstantie UWV zegt meer voorbereidingstijd nodig te hebben.
Kern van de nieuwe WAO is dat alleen volledig arbeidsongeschikten nog een uitkering krijgen. Wie deels nog kan werken moet met een aanvulling op zijn salaris aan de slag blijven. Volgens het kabinetsplan zou die aanvullende uitkering zowel door UWV als door verzekeraars uitgevoerd moeten worden. Hun onderlinge concurrentie zou voor betere kwaliteit moeten zorgen.
UWV, dat midden in een reorganisatie zit, heeft gevraagd om een jaar uitstel. Zalm heeft daar geen bezwaren tegen. Volgens de minister van Financiën zou uitstel de schatkist nauwelijks geld kosten.
Maar De Geus wil niets van een volledig uitstel weten. Volgens ingewijden zou hij wel bepaalde onderdelen wat later willen invoeren, zodat het UWV niet in de problemen zou komen.
Tweede-Kamerlid Bakker van D66 vindt dat het kabinet moet kiezen voor een systeem waarbij alleen de commerciële verzekeraars de uitvoering verzorgen. De keuze voor zowel UWV als verzekeraars noemt hij „hybride.” „Het UWV klooit al vijftien jaar aan met de WAO”, aldus Bakker, die daaraan toevoegt dat dat deels ook de schuld van de politiek is. Werkgevers en de vakbeweging drongen vorige week ook al bij het kabinet aan op een private uitvoering.
Het kabinet heeft steeds gezegd dat het te duur is om de aanvullende uitkering voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten alleen door de verzekeraars te laten uitvoeren. Die hebben immers in tegenstelling tot UWV geen WAO-fonds achter de hand en moeten helemaal vanaf nul beginnen met de financiering. Maar volgens Bakker is hiervoor wel een oplossing te vinden. De verzekeraars zouden geld kunnen lenen of voorschieten om de verzekeringen af te dekken.
Bronnen rond het kabinet zeggen dat dit niet kan, omdat er in dat geval nieuwe wetgeving moet komen. Invoering per 1 januari 2006 is dan zeker niet meer haalbaar. De verzekeraars willen best onderhandelen over de kosten, maar zien liever dat de overheid de criteria voor de dekking verzacht.
Het kabinet praat al weken over de WAO. Het was de bedoeling dat het vrijdag de knoop doorhakt. Of dat lukt is onzeker, mede omdat De Geus ziek is geworden.
Volgens de FNV is de nieuwe WAO in strijd met internationale arbeidsverdragen. De vakcentrale wil daarom een extra regeling voor mensen die door hun beroep arbeidsongeschikt raken. De FNV vindt dat er een wettelijke schaderegeling voor bedrijfsongevallen en beroepsrisico’s moet komen. In een verdrag van de ILO, de arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties, staat dat mensen met een beroepsziekte een uitkering van ten minste 60 procent van hun laatstverdiende loon moeten krijgen.
Volgens de FNV voorziet de nieuwe WAO daar niet in alle gevallen in. „Dat geldt vooral voor de uitkering voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten die zonder werk komen te zitten”, laat de vakcentrale weten. Bovendien gaan werknemers die door hun beroep ziek worden, vaak een „dubbele lijdensweg” omdat zij via de rechter de werkgever moeten laten opdraaien voor de schade.
De FNV wil dat de regeling voor mensen met een beroepsziekte, de Extra Garantieregeling Beroepsrisico’s (EGB), als aanvulling boven op de nieuwe WAO geldt. Per jaar zouden 25.000 mensen baat hebben bij deze verzekering.
Het gaat volgens de vakcentrale om ongeveer 9000 slachtoffers van ziekten als rsi, de schildersziekte OPS en lawaaidoofheid. Daarnaast krijgen elk jaar ongeveer 16.000 werknemers op hun werk een ongeval met blijvend letsel.
De nieuwe WAO, die volgend jaar in moet gaan, is grotendeels gebaseerd op de voorstellen van de Sociaal-Economische Raad (SER), waarin ook de vakcentrales zitting hebben. In hun voorstel van begin vorig jaar stond geen aparte regeling voor mensen met een beroepsziekte.
Overigens heeft de FNV eind vorig jaar de staat al voor de rechter gedaagd wegens de huidige WAO. Volgens de vakcentrale ontvangen sommige slachtoffers van een beroepsziekte nu al een te lage uitkering. Volgens de FNV komen er elk jaar 1000 mensen bij die te weinig WAO krijgen.