Bijbel in je achtertuin
Op een zonnige lenteochtend lopen we bij ons huis een ons onbekend echtpaar tegen het lijf. De man steekt zijn hand op en vraagt of we weten waar Tel Soreg precies ligt. We antwoorden ontkennend en nog geen minuut later zijn we verwikkeld in een gesprek over de Bijbelse wortels van de Golanhoogten.
Tel Soreg blijkt een archeologische vindplaats te zijn op de hellingen tussen ons dorp Afik en de grote voormalige Decapolisstad Susita-Hippos. In de jaren 80 is er kort het een en ander aan opgravingswerk gedaan, maar daar bleef het dan ook bij. In een land waar zo’n 30.000 actieve archeologische opgravingen zijn, moeten keuzes gemaakt worden en fondsen worden verdeeld. Tel Soreg raakte in de vergetelheid.
Oorlog in Israël raakt direct aan het thema ”wortels” en daarom is er vaak sprake van hernieuwde interesse in archeologische opgravingen, juist in tijden van conflict. Geïnspireerd door de vraag van het echtpaar duiken ook wij in de materie. In 1 Koningen 20 lezen we dat koning Benhadad de Syriërs monsterde en optrok naar Afek, ten strijde tegen Israël. Hoewel verschillende Bijbelse nederzettingen Afek worden genoemd, of met vergelijkbare namen worden aangeduid, wordt de plaats Afek die wordt genoemd in de context van de oorlogen tussen de koninkrijken Israël en Aram, meestal in de Golan geplaatst.
Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat de kerkhistoricus Eusebius in zijn Onomasticon –een geografisch boek van Bijbelse plaatsen uit de 4e eeuw na Christus– een nederzetting met de naam Afeka vlak naast het huidige Afik plaatst. De oudste resten van bewoning die ooit in Afik zijn opgegraven, betreffen echter resten van christelijke en Joodse bewoning uit de Byzantijnse tijd. En omdat niets duidt op bewoning voor die tijd, is het huidige Afik waarschijnlijk niet het Bijbelse Afek.
Tel Soreg, net buiten Afik, komt echter wel daarvoor in aanmerking. Opgravingen daar brachten resten aan het licht van bewoning in de Israëlitische tijd.
Een oudere dorpsbewoner helpt ons verder met coördinaten en een korte avontuurlijke wandeling door dicht struikgewas brengt ons bij Tel Soreg. Er is weinig te zien en toch is het een bijzonder beeld. Niet iedere dag ontdek je een Bijbelse plek in je achtertuin. De M16 van mijn man bungelt bij het verkennen om zijn torso. Net als de Israëlieten toentertijd, staan we tegenover de omliggende naties, bedenk ik me. Nog altijd is de strijd om ons land niet beslecht.
