De datum voor het referendum wordt bepaald door een onafhankelijke commissie onder leiding van prof. Kortmann in samenspraak met minister De Graaf van Bestuurlijke Vernieuwing. De volksraadpleging vindt vermoedelijk in juni plaats, maar een woordvoerder van De Graaf sprak maandag een bericht tegen dat al gekozen zou zijn voor de datum van 29 juni. „Er is nog geen datum”.

Nicolaï toonde zich maandag erg ingenomen met het overtuigende ’ja’ in het Spaanse referendum over de Europese grondwet. Hij is „zeer gelukkig dat de reeks referenda zo begonnen is”.

Bij de volksraadpleging in Spanje kwam zondag ruim 40 procent naar de stembus. Meer dan driekwart stemde vóór het ontwerp. Nederland en Frankrijk zijn waarschijnlijk de volgende landen met een referendum.

Nicolaï en zijn Europese collega’s, die allen voor de grondwet zijn, spraken maandag over de mogelijke lessen van de Spaanse campagne. „Wat in Spanje goed heeft gewerkt, is de medewerking van anderen dan de gebruikelijke politici, zoals Johan Cruijff en Europese leiders”, aldus Nicolaï.

De staatssecretaris heeft echter geen plannen om zelf bekende sterren of Europese leiders in te schakelen. Ook tv-spotjes heeft hij niet gepland. Hij rekent erop dat allerlei mensen en organisaties uit zichzelf over de ontwerp-grondwet gaan praten. De VVD’er heeft wel partijgenote en eurocommissaris Neelie Kroes bereid gevonden voor de ja-campagne: „Ze gaat uitleggen dat producten goedkoper worden door haar strijd tegen kartels”.

In navolging van zijn Spaanse collega gaat Nicolaï ook op scholen de grondwet uitleggen. Hij hoopt dat leerlingen zijn positieve woorden overbrengen op hun ouders. „Wat in Spanje ook hielp, is dat er geen misleidende tegenargumenten waren”, aldus Nicolaï. Hij doelde op Tweede-Kamerlid Wilders, die betoogt dat de Europese grondwet Turkije tot de EU toelaat.

Het Nederlandse Comité Grondwet Nee vindt juist dat voorstanders van de Europese grondwet de kiezers proberen te misleiden door ze „intimideren” met „rampscenario’s”. „Daarmee bewijzen deze voorstanders van de grondwet zowel het referendum als de toekomst van Europa een slechte dienst”, aldus het Comité Grondwet Nee maandag in een open brief.

De brief is gericht aan de voorstanders van de grondwet in het algemeen en aan de Nederlandse fractieleiders van VVD, CDA, GroenLinks en D66 in het bijzonder. Die hebben zich volgens het comité schuldig gemaakt aan uitspraken die bedoeld zijn „om het het democratisch karakter van dit referendum bij voorbaat te ondermijnen”.

Het Nederlandse referendum heeft geen bindend karakter, maar een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft laten weten zeer serieus rekening te zullen houden met de uitslag.