Hun recht op bescherming is eigenlijk verlopen, maar dit wordt aangevochten bij de rechter. De rechtbank in Amsterdam heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie om verduidelijking van de regels gevraagd. In afwachting van het antwoord daarop mogen derdelanders blijven.

De uitspraak van dinsdag geldt voor zes mensen, maar is wel „richtinggevend”, zegt de Raad van State. Andere derdelanders zouden in dezelfde omstandigheden dezelfde voorlopige uitspraak krijgen.

Derdelanders zijn mensen die met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne woonden, toen Rusland dat land binnenviel. Ze vluchtten naar Nederland en kregen hier bescherming, net als Oekraïners. Ze mochten hier wonen, werken en studeren, en kregen leefgeld. Voor Oekraïners en voor derdelanders met een permanente Oekraïense verblijfsvergunning is dit verlengd tot volgend jaar, maar het kabinet heeft besloten de opvang van deze derdelanders te stoppen.

Begin dit jaar oordeelde de Raad van State dat de groep vluchtelingen vanaf 4 maart inderdaad geen recht op opvang meer heeft. Vervolgens kregen ze vier weken, dus tot dinsdag, om asiel aan te vragen of de opvang te verlaten. Ze zouden in hun land van herkomst moeten wachten op het einde van de oorlog in Oekraïne.

Na dat oordeel kregen de derdelanders een zogenoemd terugkeerbesluit van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarin kregen ze officieel te horen dat ze geen recht op opvang meer hebben. Veel derdelanders zijn daarop naar de rechter gestapt. De rechtbanken in Den Haag, Rotterdam, Zwolle, Utrecht en Arnhem hebben in de afgelopen dagen geoordeeld dat deze groep geen recht op bescherming meer heeft. Maar de rechtbanken in Haarlem, Roermond en Den Bosch bepaalden juist dat de derdelanders in Nederland mogen blijven zolang dat geldt voor Oekraïners. De rechtbank in Amsterdam vroeg de Europese rechters om duidelijkheid. De rechtbank in Utrecht verbood voorlopig de uitzetting van 95 derdelanders, omdat hun zaken niet op tijd konden worden behandeld.